|
9.Mavzu: “USTOZ OTANGDEK ULUG’” mavzusida suxbat
Maqsad: Ustoz otangdek ulug’ iborasiga xamda usta, ustoz, tushunchasiga izoh berish. Bolalarda usta-shogird an’analari xaqidaqisqacha tushuncha xosil qilish va shu mazmundagi rivoyatni o’qib berish.
Kerakli jihozlar: mavzuga oid rasm, rangli qog’ozlar, yelimlar, qaychilar.
Faoliyatning borishi:
Tarbiyachi: bolalar bugun biz siz bilan ustoz, shogird odobi xaqida so’zlashamiz. Xalqimizda “Ustoz otangdek ulug’” degan xikmat bor. Bu xikmatda olam-olam mahno bor.
Otangiz sizni tarbiyalab voyaga yetkazadi, ustoz esa unib-o’sib kamolatga yetishingiz, ilm mahrifatli b’lishingizga ko’maklashadi. Ustoz o’z umrini, aql-idrokini, tajribasini va bilganlarini shogirdlariga o’rgatadi. SHogirdining yutug’idan quvonadi, muvaffaqiyatsizlikka uchrasa g’am-anduh chekadi. Xalqimizning ustozni ulug’lashida xikmat ko’p. Axir kishi ota-onasi sababli dunyoga kelsa, ustoz tahlimi tufayli oyoqqa turadi, katta xayotga qadam tashlaydi. Ustoz bebaxo, ulug’, g’amxo’r, mexribon inson. SHuni qayd qilish kerakki, ustozlar ko’pni ko’rib, k’opni bilgan, bilimda, mexnatda, aql-zakovatda el orasida tanilgan, o’z tajribasi, bilimini boshqalarga, xususan yoshlarga o’rgatadigan kishilardir. Ular barcha davrlarda xam o’zgacha ehzozlangan va s’ozlarining tahsiri juda kuchli b’olgan. Ayrim vaziyatlarda, yoshlar ustozlariga chuqur xurmat va extirom bilan qarab, ularni xam ‘oz ota-onalari qatori izzat-ikrom qilganlar.
Ustoz-shogirdlik munosabatlari, ularning xunar bobida bellashuvlari, o’z ustozidan ‘otib ketgan shogirdlar maxoratini tasvirlovchi “Uchar gilam”, “Ustozdan ‘otgan shogird”, “Ustozimning nabirasi”, “Ustoz va shogird”, “Ustoz ishini shogird davom ettirar” kabi afsona, rivoyatlar ba’goyat qiziqarlidir. Ana shulardan xam ko’rinib turibdiki, el orasida ustozlarga xurmat cheksiz bo’lib, bunga ular o’zlarining bilimdonliklari, bag’rikengliklari, donoliklari, saxovatlari tufayli erishganlar. Ustozlarqo’urmatini joyiga qo’yish, ular ishonchini oqlab, umrbod munosib izdosh bo’lib qolish xar bir shogirdning muqaddas burchidir. SHogirdlarning xam ustozlari oldida o’z odoblari bor. Eng avvalo ulug’ ustozlarga shogird bo’lish ular uchun katta baxt. Lekin shogird ustozi oldida shogirdlik odobini saqlashi kerak. Bular quyidagilardir:
– shogirdningustozoldidao’zinikamtartutishi;
– ustozningbarchatopshiriqlariniahlodarajadabajarishi;
ustozninggaplarinidiqqatbilantinglashi.
Tushunmayqolgandauzrso’rab, tushuntiribberishlariniiltimosqilishi;
– ustoznixamishamamnunqilishuchunvazifalarnisifatlivao’zvaqtidabajarishi;
Xechqachonyolg’ongapirmasligi, ustozningko’ngliniranjitmasligikerak.
Siztarbiyalanayotganbog’chadaxamshogirdvaustozlarbormi? Ular kimlardebylaysiz? To’g’ri, bizningustozimiz – bog’chaopamiz. Bog’chaopamizbizningikkinchionamizto’g’rimi? CHunki ular mexribonlar. Biznio’zbolalarideksevadilar. Bizniaqlli, dono, odobli bola bo’lishimizuchuno’zyordamlariniayamaydilar. Bog’chaopamizbizgakitoblaro’qibberadilar, ertaklaraytibberadilar, turli xil o’yinlaro’ynatadilar. Kiyinishimizgayuvinishimizgayordamlasha-dilar. Biz doimo bog’chaopamiznixurmatqilishimiz, ularningso’zlarinidiqqatbilantinglashimiz, tushunmayqolgandauzrso’rab, tushuntiribberishlariniiltimosqilishimiz, aytganlariniso’zsizbajarishimizkerak. Guruxdabog’chaopamizyo’qliklaridaxamodobqoidalarinibuzmasligimizkerak. SHundabizdanbog’chaopamizxursandbo’ladilar. Bugunsuxbatimizustozlarxaqidaekan,men sizgaustozlarxaqidabirmasalniaytibberaman.
“Ustozdan o’tmagan shogird – shogird emas” masali.
Tovuq tovusni o’ziga shogird qilib olibdi-da, unga rasm solishni o’rgatibdi. Vaqti-soati kelib, endi o’zing rasm soladigan bo’lib qolding, deya tovusni “uchirma” qilmoqchi bo‘libdi. Oradan bir oz vaqt o‘tgach, tovuq shogirdini sinab ko‘rmoqchi bo‘lib, uyiga mehmonga chaqiribdi. Tovuqning oziq-ovqatlarni xuddi terib qo‘ygandek yerga rasmini solib qo‘yganini ko‘rgan shogird, ustozi qanchalik oling demasin, qornim to‘q, deb turaveribdi. Ketish oldidan: “Biznikida mehmon bo‘lsangiz ustoz!” - debdi. “Sezib qolibdi, demak yetilibdi” – deb tovuq ham xursand bo‘libdi ich-ichidan. Ertasiga tovuq tovusnikiga kelib, eshik oldida turgan tulkivoyni ko‘rib, iziga qaytib keta boshlabdi.
Tovus: “Ustoz, axir bu devorga chizilgan rasm-ku”, – deya ustozni bazo‘r yo‘ldan qaytargan ekan.
– Balli, ustozingdan o‘zibsan, men xursandman, - debdi tovuq kerilib va shodligidan qah-qah uribdi. Qissadanhissashuki “Ustozdano‘tmaganshogird-shogirdemas”.
Tarbiyachibolalarbilanmasalmazmunibo‘yichasavol-javobqiladi. Bizningbog‘chada xam ustozlar juda kup. Kelinglar sizlar bilanustozlar uchun sovg‘alar tayyorlaymiz. Yelim, qaychi va rangli qog‘ozlardan foydalanib, gullar yasymiz. Tarbiyachi yordamlashib, mashg‘ulotni yakunlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
