O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a

Sud va tergovning ekspertiza xulosasini baholashi 
Tergov organlari va sud ekspertiza xulosasini ko‘rib chiqishi 
chog‘ida ekspert muayyan xulosaga kelishiga sabab bo‘lgan 
hukmlarning (fikrlarning) to‘g‘riligini tekshiradi; ekspertning 
xulosalari to‘liq va asosliligini aniqlaydi; ularning ish materiallaridan 
kelib chiqishi va boshqa dalillaridan mos kelishini tekshiradi. 
Yetarlicha aniq-ravshan yoki to‘liq emas deb topilgan psixiatriya 
ekspertizasi yangi ekspertlarni chaqirib takroriy ekspertiza tayinlash 
zaruratiga olib keladi.
Psixiatriya ekspertizasi bir qator sabablarga ko‘ra yetarlicha aniq-
ravshan yoki to‘liq emas deb topilishi mumkin. Ana shunday 
sabablardan biri ekspertlar xulosalarining yetarlicha ravshan emasligi 
va ziddiyatliligidir. Ba’zan ekspert xulosasiga qo‘shilmaslikning 
sababini ekspertiza xulosalarining ish holatlariga mos kelmasligi, 
jinoyat ishidagi barcha ma’lumotlarning yetarlicha hisobga 
olinmaganligi yoki ulardan yetarli foydalanilmaganligi tashkil etadi.
Xulosa ishning barcha holatlari bilan birgalikda tekshiriladi va 
baholanadi hamda oldindan belgilangan kuchga ega bo‘lmaydi. 
Ekspertiza xulosasi surishtiruvchi, tergovchi, prokuror va sud uchun 
bajarilishi majburiy hisoblanmaydi. Ekspertiza xulosasini rad etgan 
tergov organlari (sud) ekspertiza xulosalariga qo‘shilmasliklarini 
ekspertiza va uning xulosalariga oddiygina ishonchsizlik bildirish 
bilan asoslamasdan, balki o‘z qarorida (hukm yoki ajrimida) aniq 
asoslar keltirgan holda rozi emasliklarini batafsil asoslantirib 
berishlari lozim. Ushbu holda takroriy ekspertiza tayinlanadi. Bunda 
boshqa ekspertlarga avvalgi ekspertlarga berilgan material taqdim 
etiladi va tekshiriluvchi qayta tekshiriladi.
Takroriy ekspertiza ilgari o‘tkazilgan ekspertiza xulosalarining 
to‘g‘ri va asosli ekanligini tekshirish maqsadida tayinlanishi mumkin. 
Ekspertlar o‘rtasidagi kelishmovchilik, ekspertiza xulosasining 
ekspert malakasining pastligidan kelib chiqqan asoslanmaganligi 

---

41
kabilar ham takroriy ekspertiza tayinlash uchun sabab bo‘lishi 
mumkin.