O'zbekiston respublikasi ™ '3us talim vazirligi \t universiteti

Tarixiylik tamoyili. Tarixiylik (istorizm) borliqning ich­ki rivojlanishini ifodalovchi falsafiy, dialektik tamoyil sa­naladi. U muayyan narsa va hodisaning vaqt o'qida uzluk- siz munosabatda bolgan o'tgan, hozirgi, kelasi zamondagi holatlarining bir butunligini ifodalaydi.

Tarixiylik tamoyili quyidagi asosiy talablarni o'z ichiga oladi: a) tadqiqot predmetining hozirgi, haqiqiy holatini o'rganish. Masalan, hozirgi o'zbek tili shevalarida unlilar sistemasini belgilash; b) hozirgi holati o'rganilayotgan obyektning kelib chiqishini, tarixiy taraqqiyot bosqichlari- ni o'rganish. Masalan, hozirgi o'zbek tili unlilar sistema- sining qanday qilib ikki qatorli, to'rt pog'onali 8 talik unli­lar sistemasidan kelib chiqish sabablarini aniqlash; v) is- tiqbolini ko'ra bilish, narsa va hodisaning keyingi rivojla- nish tendensiyasini tahlil qilish. Masalan, o'zbek shevala- rida amalda bo'lgan turli miqdordagi unlilar sistemasidan 6 talik unlilar sistemasini tanlab olish.

Tarixiylik faqat narsa va hodisalarning tarixiy taraqqi- yotinigina emas, balki tushunchalarning ham rivojlanish, o'zgarish tarixini o'rganadi.

Shuning uchun ham dialektik metodga tayangan har qanday fanlarda hozirgi kunda tarixiylik tamoyili keng qo'llanilmoqda.