O‘zbek adabiy tilining taraqqiyot bosqichlari


So‘zdagi bo‘g‘inlarning, gapdagi so‘zlarning boshqalardan kuchliroq talaffuz qilinishiga urg‘u deyiladi



Download 83,4 Kb.
bet21/56
Sana02.09.2021
Hajmi83,4 Kb.
#162828
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   56
Bog'liq
2020 maxsus kurs uchun ona tili hammmasi

So‘zdagi bo‘g‘inlarning, gapdagi so‘zlarning boshqalardan kuchliroq talaffuz qilinishiga urg‘u deyiladi.
Bo‘G‘IN VA UNING TURLARI
Biz so‘zlarni talaffuz qilayotganimizda, o‘pkadan chiqayotgan havo oqimi bo‘linib-bo‘linib chiqadi. Bu bo‘linish tovush yoki tovushlar yig‘indisi shaklida bo‘ladi. Ana shu hodisa tilda bo‘g‘in deb yuritiladi.
Bir havo zarbi bilan aytilgan tovush yoki tovushlar yig‘indisiga bo‘g‘in deyiladi.
Savod chiqarishda va yozuvda bo‘g‘in juda katta amaliy ahamiyatga ega. Bo‘g‘inni tashkil qilishda unli va undosh tovushlar xilma-xil kombinatsiya­larda bir-birlariga qo‘shiladilar.

Masalan:


unli - undosh: ol, uy, il...

undosh - unli: ha, ma, na...

unli - undosh - unli: ola, una, ura...

undosh - unli - undosh: bir, til, kir...

undosh - unli - undosh - unli: vafo, qora, bola...

undosh - unli - undosh - unli - undosh: bodom, g‘azab, lobar va hokazo.

O‘zbek tilidagi so‘zlar kel, bur, suv kabi bir bo‘g‘inli, osmon, qadrdon, iqbol so‘zlaridek ikki bo‘g‘inli, kelajak, xayolot, muhabbat singari uch bo‘g‘inli, yotoqxona, gumburlamoq, xoinona kabi to‘rt bo‘g‘inli, radio­karnay, gultojixo‘roz, abadiylashtirmoq, qurolsizlantirish, aytolma­ganlik­laringiz­dandir-da kabi besh va undan ortiq bo‘g‘inli bo‘ladi.

So‘zlar unli tovush bilan tugasa, bunday bo‘g‘inga ochiq bo‘g‘in, undosh tovush bilan tugasa, yopiq bo‘g‘in deb ataladi.

Masalan: a) dala, tabaqa, havo, ...; b) turp, qor, shayton, ...


Download 83,4 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   56




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish