O’rta maxsus

3-§. MIQDORLARNING BA’ZI FOYDALANUVCHI TURLARI

Foydalanuvchi turlari dasturchi tomonidan hosil qilinadi va bunday turlar quyidagi ko‘rinishda tavsiflanadi: type tur_nomi = turni_aniqlash;
Foydalanuvchi turlari dasturchi ishini anchagina yengillashtiradi va dasturlash tili imkoniyatidan to‘liqroq foydalanishga imkon beradi.

MIQDORLARNING SANOVCHI TURLARI

Miqdorlarning sanovchi turi miqdor qiymatlarning tartibli to‘plamini, shu qiymatlarga mos keluvchi, qiymat nomlari ro‘yxati ko‘rinishida aniqlash uchun xizmat qiladi. Bu tur uchun quyidagicha e’lon o‘rinli: type tur_nomi = (1-qiymat, 2-qiymat, …, n-qiymat); Masalan, Raqam nomli turni quyidagicha e’lon qilish mumkin: type Raqam = (zero, one, two, three, four);
va shu turdagi o‘zgaruvchini tavsiflash mumkin:
Beshta : Raqam;
Beshta nomli sanovchi turli o‘zgaruvchini tavsiflashni quyidagicha sodda usuli ham bor:
Var Beshta : (zero, one, two, three, four);
Sanovchi turning har bir qiymatiga bitta raqam mos keladi. Birinchi qiymatiga
0, ikkinchisiga 1, va hokazo.

MIQDORLARNING ORALIQLI TURLARI

Miqdorlarning oraliqli turi butun sonli yoki belgili qiymatlarning aniq diapazonini (quyi va yuqori chegaralarini) aniqlash imkonini beradi. Oraliqli turdagi o‘zgaruvchi ustida bajarilgan har bir amaldan keyin kompilyator o‘zgaruvchi qiymati belgilangan diapazon ichida yotishini tekshirib boradi. Bu tur quyidagicha e’lon qilinadi: type identifikator = oraqliqni_boshlan`ich_qiymati..oraqliqni_oxirgi_qiymati; Masalan:
type ABG = ‘A‘..‘Z’ ; Raqam = 0..9;
Oraliqli turli o‘zgaruvchini tavsiflashni quyidagicha sodda usuli ham bor:
Var
Kun : 1..31; Oy : 1..12;

MIQDORLARNING TO‘PLAMLI TURLARI

Miqdorlarning to‘plamli turi sodda turlardan biriga (haqiqiy turdan boshqa) mansub va yaxlit deb qarash mumkin bo‘lgan elementlarning majmuini aniqlash uchun xizmat qiladi. Paskal tilida to‘plam elementlari kvadrat qavslar ichida ko‘rsatiladi, masalan:
[0,1,2,3,4], [‘A‘..‘Z’], [0..10, 100..110, 1000..1010], [0,1,5..9], [ha, yo`q], [Salom].
Agar to‘plamda hech qanday element bo‘lmasa, u bo‘sh to‘plam deyiladi va [ ] kabi belgilanadi. Bu tur quyidagicha e’lon qilinadi: type identifikator = set of turi_nomi; Masalan:
type ABG = set of ‘A‘ .. ‘Z’ ; Raqam = set of 0 .. 9;
Var ism : ABG; Hisob: Raqam;
To‘plam elementlari soni 256 tadan oshmasligi, elementlarining tartib raqamlari 0 dan 255 gacha bo‘lishi shart.