O‘quv-uslubiy majmua bilim soxasi: 100000 Gumanitar Ta'lim soxasi: 110000 Pedagogika Bakalavriat yo’nalishi: 5112300 Maktabgacha va boshlang‘ich ta’limda jismoniy tarbiya Tuzuvchi: Katta o’qituvchi D. Karimov jizzax–2021

1960 yil. Rim–Italiya.
Bu yil professor LyudvigGuttman g’oyalari to`liq amalga oshdi. Sog’lom odamlar uchun o`tkazilgan Olimpiadadan so`ng, Nogironlar uchun olimpiada o`yinlari start oldi. Ularda 400 ishtirokchi va 300 ta yordam beruvchi shaxslar ishtirok etishdi.
23 mamlakatdan kelgan nogiron sportchilar 7 sport turi bo`yicha kuch sinashdi. Bular: engil atletika, suzish, kamondan o`q otish, kolyaskada basketbol, qilichbozlik, stol tennis va billiard.
Nogironlar aravachasida basketbol o`yini 1942 yilda AQSHda asos solingan shuning uchun Amerika sportchilari bu o`yinlarda tengsiz xisoblanishgan.
Paralimpiya o`yinlari birinchi tajribasi bu sohada ko`plab muammolar borligini ko`rsatib berdi. Olimpiyada o`yinlari bo`lib o`tgan inshootlar nogironlar uchun moslashtirilmagan edi. Nogironlar uchun maxsus sport inshootlari barp oetish, nogironlar uchun qulay sharoit yaratish masalasi kelib chiqdi.
1964 yil. Tokio–YAponiya.
Tokiodagi Olimpiya o`yinlarida nogiron sportchilar jasorat va g’alabaga bo`lgan irodasi borligini butun dunyoga isbotladi. Ikki hafta davomida ular medallar uchun baxs olib bordilar. SHuni ta’kidlash kerakki, o`sha vaqtda yaponiyalik mutaxassislar nogiron sportchilarni qabul qilishga tayyor emasdilar, chunki YAponiyada sport reabilitatsiya vositasi hisoblanmasdi. Professor Guttmanning salohiyati va tajribasi tufayli tashkilotning vazifasi muvaffaqiyatli bajarildi. Paralimpiyada o`yinlarida 23 mamlakatdan 400 nafar sportchi ishtirok etdi. YAngi sport turlari sinovdan o`tkazildi: aravachalarda slalom, shtanga ko`tarish,engil atletika sport turlaridan disk uloqtirish kabi 10 turdagi sport turlari bo`yicha baxslashishdi. YAngi rekordlar o`rnatildi, 100 000 dan ortiq tomoshabinlar stadionlarga tashrif buyurishdi va jasorat guvohlari bo`lishdi. Do`stona muhit, tomoshabinlar va ishtirokchilar o`rtasida o`zaro tushunish va xurmat aks etib turdi. Tokiodagi Paralimpiya o`yinlari turli mamlakatlardagi odamlar, dinlar, siyosiy yo`nalishlardagi xalqaro hamkorlikning ajoyib namoyondasi bo`ldi.
Ushbu musobaqalar Yaponiyada nogironlar sportini rivojlanishiga turtki bo`ldi. Paralimpiya o`yinlarining amaliy natijasi nogironlarni sportga jalb qilish zarur ekanligi amaliy isbotlandi..
Bu davr mobaynida dunyoning ko`plab davlatlari Belgiya, Fransiya, Gollandiya, SHvetsiya, SHveytsariya, GDR, Polьsha, CHexoslovakiya va Kanadada Stok-Mandvilsonga o`xshagan qo`mitalar tashkil etilib, musobaqalar o`tkazish boshlanib ketdi. Ba’zi mamlakatlarda nogironlarning barcha toifalarini birlashtiradigan milliy uyushmalar shakllantirildi.
Xalqaro nogironlar sporti tashkiloti (ISOD) 1963 yilda tashkil etilgan bo`lib, hozirgi kunga qadar muvaffaqiyatli ishlamoqda.
Bundan tashqari, Stok-Mandvil qo`mitasi Tokioda bo`lib o`tgan Paralimpiya o`yinlari uchun yangi nomni jahon Olimpiya harakatiga "Qo`shilgan" sog’lom olimpiyadalarga parallel ravishda o`tkazilganligi uchun Paralimpiyada o`yinlari deb nomlanishni taklif qilishdi. Musobaqalar Olimpiya o`yinlari singari bir xil sport inshootlarida o`tkazilishi belgilab olingandan beri, ushbu atama hozirgi kunga qadar o`z nomini saqlab qolgan.
Tokioda bo‘lib o‘tgan Paralimpiya o‘yinlarida AQSh terma jamoasi 47 oltin medalni qo‘lga kiritib umum jamoa xisobida birinchi o‘rinni qo‘lga kiritgan bo‘lsa, ikkinchi o‘rinni 24 oltin medalni qo‘lga kiritgan Buyuk Britaniya terma jamoasi, uchinchi o‘rinni 11 oltin medal bilan Italiya va Rodeziya mamlakat sportchilari qo‘lga kiritib g‘olib bo‘lishdi.

Paralimpiya sport turlari.

YOzgi turlari.

• 
  Akadem eshkak-eshish;
  
• 
  kolyaskada basketbol;
  
• 
  Bochche (nishonga tekkazish);
  
• 
  velosport;
  
• 
  Ot sporti;
  
• 
  Golbol;
  
• 
  Baydarkada eshkak-eshish;
  
• 
  Dzyudo;
  
• 
  Engil atletika;
  
• 
  Stol tennisi;
  
• 
  Paratriatlon;
  
• 
  Elkanli sport;
  
• 
  Suzish;
  
• 
  O`q otish;
  
• 
  Kolyaskada regbi;
  
• 
  O`tirgan holda voleybol;
  
• 
  Kamondan o`q otish;
  
• 
  Kolyaskada tennis;
  
• 
  Pauerlifting;
  
• 
  Kolyaskada qilichbozlik;
  
• 
  Futbol 5x5;
  
• 
  Futbol 7x7.