|
1-topshiriq. Ma’lumotlar bazasida yaratilishi mumkin bo‘lgan axborot shaqllarini to‘ldiring va izohlang.
2-topshiriq. Microsoft Access. Clipper, Paradox, FoxPro, dBase, db-VISTA. Personal Oracle. SQL Windows Solo- bular nima? “Nima uchun” diagrammasi orqali ifodalang.
3-topshiriq. Ierarxik ma’lumotlar bazasini izohlang va ishlash texnologiyasini yoritib bering.
4-topshiriq. An’anaviy faylni qayta ishlash texnologiyasini izohlang.
5-topshiriq. Kadrlar bo‘limi ma’lumotlar basazining tuzilishi va ishlash texnologiyasini izohlang.
6-topshiriq. Relaytsion ma’lumotlar bazasining jadvallarini yaratish turlari va usullarini izohlab bering. MS Accesse misolida.
7-topshiriq. Relaytsion MBBTning uchta asosiy operatsiyalarini tushuntirib bering.
8-topshiriq. Mavzuga oid 5 ta test tuzing va javoblarini izohlang. MBBT bitta KLASTER tuzing.
9-topshiriq.Ma’lumotlar bazasini bojshqarish tizimlariga VENN DIAGRAMMASINI tuzing va izohlang.
10-topshiriq.Iqtisodiy tizimlarda qo‘llaniladiganma’lumotlar bazasini bojshqarish tizimlari (MBBT)ga ya’ni Oracle MBBTning afzalliklari va kamchiliklariga asoslangan holda izohlang.
Mavzu bo‘yicha savollar:
Ma’lumotlar bazasi va ma’lumotlar banki nima?
Ma’lumotlar bazasini bosqarish tizimlarining modellari?
MySQL, Oracle va MS Accese ADP MBBTning qanday turlariga kiradi?
SQL tili nima?
Obyektga yo‘naltirilgan relaytsion MBBT nima bilan farqlanadi?
Oracle MBBTning rivojlanish tendensiyalarini sanab bering?
Nima uchun iqtisoiyotda Oracle MBBTlaridan foydalaniladi?
4-mavzu. Iqtisodiy sohalarda axborot komplekslari o‘rtasidagi o‘zaro integratsiyasi
Nazariy qism
Bilib olasiz:
Integratsiyai vauning xususiyatlarini. Avtomatlashtirilgan interatsiyalashgan tizimlarning tuzilmasirni. Axborot komplekslaridagi interatsiyalashgan tizimlarni va ularning ishlash jarayonlarini bilib olasiz.
Korxonaning zamonaviy axborot-kommunikatsiya tizimi zamonaviy axborot texnologiyalarining ishlashi biznes maqsadlarini ro‘yobga chiqarish uchun integratsiya muhiti hisoblanadi. Bitta axborot tizimi doirasida turli boshqaruv funksiyalarini avtomatlashtiruvchi va boshqaruvning turli bosqichlaridagi qaror qabul qilish jarayonida tayyorgarlik bosqichida faol qo‘llanuvchi o‘nlab ATlar ishlatilishi mumkin.
Integratsiyalangan axborot muhiti. Axborot telekommunikatsiya tizimining samarali faoliyati, odatda, ma’lumotlar bazasi va ombori, ularni saqlash va foydalanish texnologiyalarini ifodolovchi korxonaning yagona axborot makonida yagona tamoyil va umumiy qoida asosida foaliyat yurituvchi axborot va telekommunikatsiya tizimlari va tarmoqlari majmuida yuz beradi. Axborot makonining ushbu tuzilishi ishlab chiqarish va boshqaruv faoliyatining barcha qatnashchilari himoyalangan o‘zaro axborot almashinuvini ta’minlaydi, shuningdek, lavozim majburiyatlari ierarxiyasi va ma’lumotlarga kirish darajasiga muvofiq ularning axborotga bo‘lgan talabini qondiradi.
Integratsion yechim. Ma’lumot darajasidagi integratsiya. Ma’lumotlar integratsiyasining asosiy muammolaridan biri ma’lumotlar formati va turlarining ko‘pchiligi (strukturalanmagan, qisman strukturalangan, qat’iy strukturalangan), shuningdek, ular hajmining shiddat bilan o‘sib borishidir.
Turli xil korporativ xizmatlari tarmoqlarida har xil ommaviy ma’lumot va axborotlarning aylanishi ularni to‘plash, tuzish, qayta ishlash, tahlil qilish, saqlash, arxivlash va biznes qarorlarini qabul qilish uchun foydalanuvchiga etkazishda ko‘plab muammolarni keltirib chiqaradi. Buning uchun standart interfeyslar va protokollardan, masalan, SQL va JDBC/ODBC, shuningdek, ma’lumotlar relyasiya bazasining turli uskunalaridan (Relational Database — RD) foydalaniladi; mufassal depozitlar — artefaktlar va loyihalash ob’ektlari haqida ma’lumot saqlovchi “ustiga qurilgan” ma’lumotlar bazasi; Meta ma’lumotlarning ko‘plab lug‘aviy ma’nosi (Transparent Repository — TR); ma’lumotlarni zamonaviy saqlash joyi va fabrikasi (Data Warehouse, Data Factory — DW, DF). Integratsiya texnologiyasining oxirgi ko‘rinishi, odatda, yirik kompaniyalarda va ishlab chiqarish birlashmalarida qo‘llanadi. Bu texnologiyalar ma’lumotlarni saqlash va qo‘llash uchun foydalanuvchiga yagona qulay muhitni yaratadi. Quyida axborotdan jamoaviy foydalanish tizimi haqida batafsil ma’lumot berilgan.
Integratsiyalashgan SAP, ERP va BILLING tizimlarini ishlash texnologiyasi
SAP - System Analysis and Program Development 1972 yilda IBM kompaniyasining beshta sobiq xodimlaridan Besh Klaus Wellenreiter, Xans Verner Hector, Klaus Chira, Dietmar Hopp va Hasso Plattner lar tomonidan tuzilgan.
2004 yilli SAP kompaniyasi o’zining yangi dasturiy platformasini yaratdi va SAP NetWeaver deb nomladi. Yangi dasturiy platform o’z ichiga quyidagi platformalarni ham qamrab oldi:
SAP Enterprise Portal–korxonaning portal yechimini ta’minlash darajasidagi platform SAP Process Integration (oldingi Exchange Infrastructure) - korxonaning intagrallashgan yechimini ta’minlovchi darajasi SAP Mobile Infrastructure (oldingi Mobile Engine) - mobil ilovalarni amalga oshirish uchun platformalar SAP Business Intelligence (oldingi Business Warehouse)–biznes analitika va korporativ ma'lumotlar bazasini yaratish uchun mo’ljallangan platformalar SAP Knowledge Management - bilimlarni boshqarish uchun mo’ljallanhgan platform SAP Master Data Management—sistema vedeniya normativno-spravochnoy informatsii urovnya predpriyatiya SAP Application Server— platforma dlya funksionirovaniya vsex ostalnix produktov SAP NetWeaver i drugix produktov SAP (takix kak SAP ERP— R/3)
Hozirning o’zida ishonch bilan aytish mumkinki, SAP-dasturining tatbiq etilishi – kelajak sari qadam bo’lib, u vaqt va moliya xarajatlarini qisqartirishga, ham ishlab chiqarish, ham biznes-jarayonlar yuritilishining barcha sohalarini qamrab olishga, mijozlar ehtiyojlarini rejalashtirish va shakllantirishga oqilona yondashishga, mijozlar va korxona xodimlari o’rtasida ikki tomonlama aloqalarni aniq yo’lga qo’yish darajasini oshirishga yordam beradi.
O’zbekistonda SAP-tizimi tatbiq etilishi bilan joriy yil boshida “kredit limitlari” – to’lov muddatini uzaytirish kabi funksiyalardan foydalanish va ushbu funksiyalar amalga oshirilishini aniq o’z vaqtida nazorat qilish imkoniyati paydo bo’lib, bu KNAUF sheriklari bilan ikki tomonlama hamkorlikka ijobiy ta’sir ko’rsatadi.
Hozirgi paytda kompaniya o’zaro munosabatlari amalga oshirilgan loyiha doirasida funksionalni qo’llab-quvvatlash va rivojlantirish bosqichiga o’tdi.
SAP tatbiq etilishi xodimlarning mehnat samaradorligini oshirish, ko’plab kundalik operasiyalarni avtomatlashtirish, xaridlar, ishlab chiqarish va savdo-sotiqlarni rejalashtirish sifatini oshirish imkonini beradi, bu esa muqarrar ravishda faoliyat samaradorligida va moliyaviy natijalarda aks etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
