O‘quv qo‘llanma toshkent – 2022 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

1-topshiriq. Masalani qo’yilishi: Siz 10 000 so’m karz olishmoqchisiz. 7 yil mobaynida 1500 so’mdan qaytaramiz deb vada berishyapti. Bankda depositga qo’yiladigan yillik ustama foiz 7%. O’zingiz uchun qulayligini hisoblang.
Masala yechilishi: MS Excel dasturi yordamida amalga oshiriladi. Masalani berilishidan jadval tuzib olasiz. Jadvalni ko’rinishi quyidagi rasmda keltirilgan.

Rasmda ko’rsatilgan D2 va F3 yacheykalariga quyidagi formular kiritilgan

D2==ESLI(A3=1;"yil";ESLI(I(A3>=2;A3<=4);"yillar";"yil"))
F3==ESLI(A3
ESLI(E3=A5;"Variantlar teng"; "Pulni foiz ko'yish ma'kul"))
Buning uchun “Formuli” menyusidan «Vstavit funktsiyu» piktogrammasidan foydalanamiz. Ochilgan oynada “Master funktsiy” ishga tushadi. U o’z ichiga «Poisk funktsii», «Kategoriya», «Viberite funktsiyu» va «Spravka po etoy funktsii» oladi. «Kategoriya»ni ichidan “Logicheskie” yani mantikiy degani, «Viberite funktsiyu»dan «ESLI» funktsiyasini tanlaymiz va quyidagi oyna ochiladi. Bu masalani echishda ESLI» funktsiyasini murakkad holatida ishlatamiz ya’ni ESLI» ichida bir nechta ESLI» funktsiyasini qiymati qiritiladi.


E3 yacheykasini hisoblashda “Formuli” menyusidan «Vstavit funktsiyu» piktogrammasidan foydalanamiz. Faqat “Finansovie» kategoriyasidan “PS” funktsiyasini tanlaymiz va quydagi formulani kiritamiz.

Yoki
E3=PS(D3;B3;-C3)

Kiritib quyidagi rasmdagi jadvalga ega bo’lamiz

Berilgan shartlarga karab yuqoridagi vazifani avtomatlashtirilgan holda “Servis”─“Dispecher stsenarii” buyrug’i orqali uch hil kombinatsiyada bajarib chiking. Yillik 6% yil davomida qaytariladigan so’m 2000, yillik 12% yil davomida qaytariladigan so’m 1500, yillik 10% yil davomida qaytariladigan so’m 2500.

Buning uchun “Dispetcher stsenariev” (Scenarios Manager) oynasida “Dobavit” (Add) yani ko’shish buyrug’i yordamida rasmda ko’rsatilganidek jadvalning dianozonini beramiz.

“Dispetcher stsenariev” oynasida “ps” qiymatlarini kiritamiz

Masalaga tegishli bo’lgan barcha “ps1”, “ps2”,”ps3”va “ps4” qiymatlarini kiritib chikanimizdan keyin quydagi oynaga ega bo’lamiz

Bu oynada yaratilgan stsenariyga “Dobavit”- Qo’shish “Udalit”-O’chirish, “Izmenit”-O’zgartirish, “Ob’edinit”-Birlashtirish imkoniyatiga egamiz. Xech qanday o’zgarish bo’lmasa “Otchet”-Hisobotni tanlab “Vivesti”-Chiqarish buyrug’i orqali “Struktura stsenariya” alohida “List”ga chikarib beradi

Bu oynada "Tip otcheta” (Scenario Type)-otchet turi guruhini tanlab "Yacheyki rezultata” (Result Cells)-xulosa natijasiga funktsiyaning natigalari chiqadigan dianozon adresi beriladi. Undan keyingina OK tugmasini bosib quydagi rasmdagi natijalarni stsenariysini olamiz.

Laboratoriya ishi bo’yicha hisobot tartibi:

Laboratoriya ishi bshchyicha hisobotda:
1) Uslubiyko’rsatmada ta’rif berilgan mashqlarni bajarilishini namayish qilish;
2) Topshiriqning bajarilishini namoyish qilish, unibajarilishi tartibini sharxlash va olingan ma’lumotlarni tushuntirib berish;
3) Nazorat savollariga javob berish zarur.