O'quv qo'llanma. 3Ds max

4.6. Chelak yasash 
Chelak xuddi rakovina singari quriladi. 
1.
Kesik konus quring va uning nusxasini yasang. 
2.
Tenglashtirish asbobi yordamida 4.17 rasmda ko‘rsatilga-niday, bir 
konusni boshqasining ichiga joylashtiring. 
4.17. rasm. Chelakni qurishga boshlang‘ich jismlar. 

---

69 
3.
Bule (qo‘shish-ayirish) amallari yordamida ichki silindrni tashqi 
silindrdan kesib tashlaymiz (4.18 rasm). 
4.
Yaratilgan ob’yektni diskka saqlang. 
5.
Yaratilgan ob’yektni inter’yerga qo‘ying va tayyorlangan sahnani saqlang. 
4.18 rasm. Bule amali yordamida bir silindrni boshqasidan kesib olish. 
5. Splayn chiziqlar. 
Murakkab ob’yektlarni yaratish uchun turli splayn chiziqlarni yaratish va 
muxarrirlashni o‘rganish zarur. Ular murakkab uch o‘lchamlik modellarni 
lofting, aylantirish va cho‘zish usullari yordamida yasashga xizmat qiladi. 
Undan tashqari, splayn chiziqlar animatsiyada harakat trayektoriyasi sifatida 
qo‘llanadi. 
5.1. Splaynlar haqida umumiy ma’lumot. 
Splayn chiziqlarni yaratish va muharrirlashdan oldin, ularning geometriyasi 
bilan bog‘liq bo‘lgan quyidagi tushunchalar bilan tanishamiz: 
· Segment – ikki cho‘qqi orasidagi splayn chizig‘ining qismi; 
· Cho‘qqilar – turi bo‘yicha farq qiladi va cho‘qqilarga yopishgan splaynlar 
segmentlarining egrilik darajasini aniqlaydi. Splayn boshlanishini bildiruvchi 
birinchi cho‘qqi yaratish boshida oq rangli kvadrat bilan belgilanadi.
Dasturda to‘rt cho‘qqi turi ishlatiladi: 
· Corner (Siniqlik) – to‘g‘ri chiziqli cho‘qqi; 
· Smooth (Silliqlangan) – cho‘qqidan o‘tgan splayn egrilikka ega va ikki 
tomondagi egrilik bir xil; 

---

70 
· Bezier (Bezie) – cho‘qqi silliqlanganga o‘xshash, lekin segmentlarning 
egrilikligini ikki tomondan o‘zgartirish mumkin. Buning uchun cho‘qqi urinma 
kesma bilan ta‘minlangan va kesmaning uchlarida yashil kvadratlar shaklida 
markerlar mavjud. Markerlarni surib, splayn segmentlarning yo‘nalishi va 
egrilikligini o‘zgartirish mumkin; 
· Bezier Corner (Siniqlik Bezie) – cho‘qqi, Bezie cho‘qqisiga o‘xshab, urinma 
vektorga ega, lekin Bezier Corner (Siniqlik Bezie) cho‘qqisida urinmalar bir 
biri bilan kesma yordamida ulanmagan va markerlarni surishda bog‘liqlik yo‘q. 
Cho’qqi turlari 5.1 rasmda keltirilgan. 
5.1 rasm. Cho‘qqi turlari 
Splayn segment va cho‘qqilarini alohida muharrirlash buyruqlar panelidagi