O’quv materiallar Ma`ruza mashg’ulotlari

Ishning bajarilish tartibi
1. Berilgan mashqlardagi gaplar mazmuniy tomondan tahlil qilinadi.
2. Har bir gap bo’laklarga ajratiladi.
3. Gapning asosini tashkil qilayotgan bo’laklardan tashqari gapda yana qanday bo’laklar qatnashayotgani aniqlanadi.
4. Gaplarda ishtirok etayotganalohida olingan so’zlar aniqlanib, ularning qaysi so’z turkumlarda ifodalanayotgani aytiladi va tahlil qilinadi.
5. Mustaqil va nomustaqil to’ldiruvchilarga bir nechta misollar keltiriladi.
1-mashq. O‘qing. alohida olingan so’zlar, turi va ifodalanishini ayting.
Shohimardonga go‘zal Vodil qishlog‘i orqali yaxshi avtomobil yo‘li boradi. Vodilda, ulkan chinor tagidagi choyxonada, maza qilib dam olsa bo‘ladi. Bu chinorni biolog olimlar jonli tabiatning noyob ob’ekti fe’lida maxsus hisobga olib qo‘yishgan.
Konchilar posyolkasi hisoblangan Qadamjoydan o‘tgandan keyin yo‘l Shohimardonsoyning torgina toshloq darasiga kirib ketadi, shundan so‘ng yo‘l yana keng vodiyga chiqadi. Vodiy yon bag‘ri ko‘m-ko‘k daraxtlar, terakzorlar va tamakizorlar bilan qoplangan. Soy suvi o‘tlar va butalar bilan qoplangan erlardan ko‘pirib-toshib oqadi. Yo‘ldan sal narida, toshloq tepalik ustida, bir qoya bor, bu qoya yotib olgan filga o‘xshaydi. Qoyani turistlar har doim suratga olishadi. Qarshingizda bir-biriga ulanib ketgan qator tog‘ tizmalari yuksalib turadi. Bu tog‘larning yon bag‘irlarida chuqur daralar bor. Uzoqda, moviy osmon tagida, Oloy tizmasining mangu qorlar bilan qoplangan yuksak cho‘qqilari suzib ketayotganday ko‘rinadi. Yo‘l vodiy tagida va yon bag‘irlar bo‘ylab joylashgan katta qishloqning ko‘chalariga olib kiradi. Bu – Hamzaobod qishlog‘i. (A. Kolbinsev.)