Ona tili darslik



Download 1,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet205/542
Sana22.05.2021
Hajmi1,88 Mb.
#65462
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   542
Bog'liq
ona tili

3. Majhul nisbat 
 
Bu  shakldagi  fe’lda  harakat  bajaruvchisi  sub’ekt  (ega)  emas,  ob’ekt 
(to‘ldiruvchi) sanaladi yoki harakatning haqiqiy bajaruvchisi noma’lum bo‘ladi. 
Masalan:  Ot-aravalar  birin-ketin  saroyga  olib  kirildi  (H.G‘  .)  gapida  olib 
kirildi harakatining bajaruvchi sub’ekti noma’lum, ot-aravalar so‘zi ega vazifasida 
kelsa-da, ob’ekt vazifasini bajargan. 
Kesimi  majhullik  nisbatidagi  fe’l  bilan  ifodalangan  gap  qurilishi 
tilshunoslikda passiv konstruktsiya deb yuritiladi. 
Majhullik nisbati quyidagi qo‘shimchalar bilan yasaladi: 
a)  fe’l  negiziga  unlidan  so‘ng  –l,  undoshdan  so‘ng  –il  affiksini  qo‘shish 
bilan: yasa-l(-di), ata-l(-di), yut-il(-di), sot-il(-di) kabi; 
b)  fe’l  negiziga  unlidan  so‘ng  –n,  undoshdan  so‘ng  –in  affiksini  qo‘shish 
bilan: bastala-n(-di), ol-in(-di) kabi. 
Majhullik nisbatdagi fe’lni hosil qilishda –l (-il) affiksi ko‘proq qo‘llaniladi. 
Ba’zan  ayni  bir  fe’l  negizidan  –l  (-il),  -n  (-in)  affikslari  bilan  ham  o‘zlik,  ham 
majhullik  nisbati  yasalishi  mumkin.  Bunday  bir  xil  shaklda  kelgan  bir  xil  fe’l 
negizining o‘zlik yoki majhullik nisbatda ekanligi matndan aniqlaniladi. Masalan: 
Zulfiya darsga tayyorlandi. Operatsiyaga meditsina uskunalari tayyorlandi.  
 

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   542




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish