Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

1)  kimdir  –  allakim:  -  Tush!  -  dedi  kimdir  baqirib.  -  Tush  bu  yoqqa! 

(O„.Hoshimov) - Tush! - dedi allakim baqirib;  

2)  qandaydir  –  allaqanday:    Bu  oqsoqol  spekulyant  emas,  -  dedi  qandaydir 

asabiy ohangda  (O„.Hoshimov)  - Bu oqsoqol spekulyant emas, - dedi allaqanday 

asabiy ohangda;  

3)  nimasinidir  –  allanimasini:  Qiziq,  nimasinidir  oyimga  o„xshatdim... 

(O„.Hoshimov) - Qiziq, allanimasini oyimga o„xshatdim...  

---

71 

 

4)  nechundir  –  allanechun:    Nazira  nechundir  qizarib,  yelka  qisdi 

(O„.Hoshimov) - Nazira allanechun qizarib, yelka qisdi;  

5)  nimasi  bilandir  -  allanimasi  bilan:  “Chavandoz”  nimasi  bilandir  Don-

Kixotga  o„xshab  ketadi  (O„.Hoshimov)  -  “Chavandoz”  allanimasi  bilan  Don-

Kixotga o„xshab ketadi;  

6) nimalardir – allanimalar: Chol nimalardir deb hazil qiladi, u bo„lsa qiqir-

qiqir kuladi. (E.A‟zam) - Chol allanimalar deb hazil qiladi.  

7)    nimasidir  –  allanimasi:  Ko„zga  issiqdek,  rostdan  ham  nimasidir  tanish 

(E.A‟zam) - rostdan ham allanimasi tanish;  

8)  nechukdir  -  allanechuk:  Uning  xurragi  ham  nechukdir  adabiyroq  edi 

(A.Qahhor) - Uning xurragi ham allanechuk adabiyroq edi;  

9)  qaysidir  –  allaqaysi:  Qaysidir  bayram  arafasida  Farhod  Ramazon 

restoranda o„tadigan bir anjumanga taklif qilinadi (E.A‟zam) - Allaqaysi bayram 

arafasida Farhod Ramazon restoranda o„tadigan bir anjumanga taklif qilinadi;  

10)  qayoqqadir  –  allaqayoqqa:    –  Ko„rmadim,  –  deb  qo„ydi  Farhod 

o„ychanlik bilan, – qayoqqadir ketgan ekan (E.A‟zam) – allaqayoqqa ketgan ekan;  

11)  qayoqdandir  -  qayoqdandir:  Qayoqdandir  oyoq  ostidan  hamshaharu 

hamkasblari  Igor  Semashenkov  chiqib  qoldi  (E.A‟zam)  -  Allaqayoqdan  oyoq 

ostidan hamshaharu hamkasblari Igor Semashenkov chiqib qoldi;  

12)  qachonlardir  –  allaqachonlar:  Fransuz  avangardlari  qachonlardir  o„tib 

ketgan (T.Murod) - Fransuz avangardlari allaqachonlar o„tib ketgan;  

13)  qayerlargadir  –  allaqayerlarga:  Xayollari  qayerlargadir  ketdi... 

(T.Murod) -  Xayollari allaqayerlarga ketdi...  

14)  nenidir  –  allaneni:  Bag„ringga  olgin!  /  Lablaring  nenidir  shivirlar 

shodon (U.Azim) - Lablaring allaneni shivirlar shodon.   

Bulardan  tashqari,  -dir  yuklamasi  jumla  tarkibida  bir  so‗zini  ayrim  so‗roq 

olmoshlari  bilan  birgalikda  keltirish  orqali  yasalgan  gumon  ma‘noli  qurilmalar 

bilan ham mushtaraklik hosil qiladi: Masalan: 

1) bir nima  –  nimadir:    Tuproqqa dum  tushib  yotgan bolalar bir nimalarni 

gaplashib  qiyqirib kulishar, har kulganida  zavqlanib, tovonini urishtirib qo„yardi 

---

72 

 

(O‗.Hoshimov)  -  Tuproqqa  dum  tushib  yotgan  bolalar  nimalarnidir  gaplashib 

qiyqirib kulishar…;  

2)  bir  qancha  –  qanchadir:    Lekin  uning  bir  qancha  shartlari  bo„lib, 

bularning  eng  birinchisi  Muhayyoga  sovchi  yuborilishi  ekan  (A.Qahhor)  -  Lekin 

uning  qanchadir  shartlari  bo„lib,  bularning  eng  birinchisi  Muhayyoga  sovchi