Ochiq dars ishlanmasi darsning maqsadi

Darsning rejasi:

1. 
   Tashkiliy qism. (5 daqiqa)
   
2. 
   Oʻtgan mavzular yuzasidan savol-javob (5 daqiqa, bunda “Aqliy hujum”)
   
3. 
   Yangi mavzuning bayoni (15 daqiqa)
   
4. 
   Mustahkamlash (10 daqiqa, bunda “Mantiqiy ketme-ketlik” “Diqqatni jamlash”, “Xotira mashqi” )
   
5. 
   Oʻquvchilar bilimlarini baholash (3 daqiqa)
   
6. 
   Uyga vazifa (2 daqiqa)
   

Darsning borishi.

1. 
   Tashkiliy qism.
   

Oʻquvchilar bilan salomlashildi. Davomat olindi. Uyga vazifalarning bajarilishi koʻrildi. Mavzu boʻyicha bilimlarning kashf etilish tarixiga qisqacha toʻxtanildi.

2. 
   Oʻtilgan mavzular yuzasidan savol javob.
   

Oʻquvchilarga oʻtilgan mavzular yuzasidan, aqliy hujum tarzida quyidagi savollar ketma-ket taqdim etildi:
Aylana deb qanday geometrik shaklga aytiladi?
Aylananing qanday xossalari mavjud?
Aylanaga oʻtkazilgan urunma qanday xossalarga ega?
Koʻpburchak deb nimaga aytiladi?
Koʻpburchak perimetri qanday topiladi?
Qanday holda koʻpburchak aylanaga ichki chizigan boʻladi?
Qanday uchburchaklarga tashqi aylana chizish mumkun?
Uchburchakka tashqi chizilgan aylananing markazi qanday topiladi?
Qanday toʻrtburchaklarga tashqi aylana chizish mumkun?
Toʻrburchakka tashqi chizilgan aylana markazi qanday topiladi?
Oʻquvchilar yuqorida har bir savollarga javob berdilar va javob berib boʻlingach ekranda toʻgʻri javoblar namoyish etilib ularning javoblari qanchalik toʻgʻri boʻlganligi koʻrsatildi.

3. 
   Yangi mavzunig bayoni.
   

Ta’rif: Agar koʻpburchakning barcha tomonlari ayni bir aylanaga urunsa, u holda bu aylana koʻpburchakka ichki chizilgan, koʻpburchak esa aylanaga tashqi chizilgan deyiladi.

Istalgan uchburchakka ichki aylana chizish mumkun. Uchburchakka ichki chizilgan aylana markazi uchburchak bissektrisalarining kesishish nuqtasida boʻladi.
Biroq har qanday toʻrtburchakka ham ichki aylana chizib boʻlavermaydi. Xususan, agar toʻgʻri toʻrtburchakning tomonlari uzunliklari teng boʻlmasa, bu toʻgʻri toʻtburchaklarga ichki aylana chizishning imkoni yoʻq.

Quyidagi shartni qanoatlantiruvchi toʻrtburchaklarga ichki aylana chizish mumkun.
Agar toʻrtburchakning qarama-qarshi tomonlari uzunliklar yigʻindisi teng boʻlsa, u holda bunday toʻrtburchakka ichki aylana chizish mumkun.
(misol uchun, romb, kvadrat, shartni qanoatlantiruvchi trapetsiya va boshqa toʻrtburchaklarga)

Toʻrtburchakka ichki chizilgan aylana markazi toʻrtburchak burchaklari bissektrisalari kesishish nuqtasida boʻladi.
Har qanday ichki aylana chizish mumkun boʻlgan koʻpburchak uchun quyidagi teorema oʻrinlidir:
Teorema: Ichki aylana chizilgan koʻpburchakning yuzasi S, koʻpburchak yarim perimetri P va unga ichki chizilgan aylana radiusi r ning koʻpaytmasiga teng.

4.