O‘. Qo’ldoshev, F. Bakiyev

I -   he, she
 ga o’zgaradi.          
You -   I, he, she
 ga o’zgaradi.      
Our – their
 ga o’zgaradi.  
My -   his, her
 ga o’zgaradi.       
Your  -   my, his her
 ga o’zgaradi.  
Ann says: “Tom has taken my dictionary”. Anna deydi: “Tom mening lug’atimni olgan” 
Ann says that Tom has taken her dictionary. Ann lug’atini Tom olganligini aytdi.  
My brother has said: “I shall come at 5 o’clock”. Akam aytgan: “Men soat 5 da kelaman”.  
My brother has said that he will come at 5 o’clock. Akam soat 5 da kelishini aytgan.  
 
5.
 So’zlovchi o’z gapini o’zlashtirayotgan bo’lsa kishilik va egalik olmoshlari o’zgarmaydi: 
I say: 
“I am ready”. Men dedim: “Men tayyorman”. I say that I am ready. Men tayyorligimni aytdim.  
 
6.
  Agar  ko’chirma  gapning  bosh  gapidagi  fe’l  Present  Simple,  Present  perfect  yoki  Future 
zamonlarida bo’lsa, gapni o’zlashtirganimizda ergash gapdagi zamon o’zgarmasdan qoladi: 
He says 
(has said, will say): “I work”. U deydi (degan, deydi): “Men ishlayman”.  
            He says (has said, will say) that he works. U o’zini ishlashini aytmoqda. (aytgan, aytadi).  
Anvar will say: “I am swimming”. Anvar aytadi: “Men cho’milyapman”.  
Anvar will say that he is swimming. Anvar cho’milayotganligini aytmoqda.  
 
7. 
Agar  bosh  gapda  o’tgan  zamonlardan  biri  ishlatilsa,  gapni  o’zklashtirganimizda  ergash 
gapning zamoni o’tgan zamonga o’zgaradi:  
He said: “I go home with my friend”. U dedi: “Men do’stim bilan uyga boraman”.  
He said that he went home with his friend. U do’sti bilan uyga borishini aytdi.  
 
8.
 Ko’chirma gapdagi zamonlar moslashuvi o’zlashtirma gapda quyidagicha bo’ladi:  
The Present Indefinite                – The Past Indefinite  
The Present Continuous             – The Past Continuous  
The Present Perfect                    – The Past Perfect  
The Present Perfect Continuous – The Past perfect Continuous  
The Past Indefinite                      – The Past Perfect yoki The Past Indefinite ning o’zi.  
The Past Perfect                          – The Past Perfect  
The Future Indefinite            –  The Future Indefinite in the Past 
The Future Continuous         –  The Future Continuous in the Past  

---

95 
 
The Past Continuous             –  The Past Perfect Continuous.  
The Past Perfect Continuous  -  The Past Perfect Continuous 
 
9.
  The  Past  Simple  zamoni  ba’zan  o’zgarmasdan  qolishi  ham  mumkin.  The  Past  Perfect  ga 
o’zgarishi ham mumkin: 
He said: “I played chess”. U dedi: “Men shaxmat o’ynadim”.  
He said that he played (had played) chess. U shaxmat o’ynaganligini aytdi.  
 
10.
 Ba’zan ish-harakatning bajarilgan vaqti aniq ko’rsatilgan bo’lsa ko’chirma gapdagi zamon 
o’zlashtirma gapda ham o’zgarmasdan qolishi mumkin: 
He said: “I started learning English in 1999”. 
U dedi: “Men ingliz tili o’rganishni 1999 yilda boshladim”.  
He said that he started learning English in 1999. U inglizcha o’rganishni 1999 yilda boshlaganligini 
aytdi.  
 
11.
  Mutloq  haqiqatlarni  ifodalagan  ko’chirma  gaplardagi  zamon  o’zlashtirma  gapda 
o’zgarmasligi ham o’zgarishi ham mumkin:  
Tom said: “New York is bigger than London”. Tom dedi: “New York Londondan kattaroq”. Tom said 
that New York is (was) bigger than London. Tom New Yorkning Londondan kattaroqligini aytdi.  
Teacher said: “The earth goes round the sun”. O’qituvchi dedi: “Yer quyosh atrofida aylanadi”.  
Teacher  said  that  the  earth  goes  (went)  round  the  sun.  O’qituvchi  yerning  quyosh  atrofida 
aylanishligini aytdi.  
He said: “I shall go to America next year”. U dedi: “Men kelasi yil Amerikaga boraman”.  
He said that he will (would) go to America next year. U kelasi yil Amerikaga borishligini aytdi.