O ’ zb e k I s t o n r e s p u b L i k a s I q I s h L o q V a s u V x o ’ j a L i g I v a zi r L i g I

001.004.032. БМИ. 2014 й. 

 

---

21 

 

Mikroorganizmlarning  ko’payishini  to’xtatish  maqsadida  tozalangan  sut  tezda 

sovutiladi.  Kichik  korxonalarda  sutni  sovutish  uchun  suvdan  foydalaniladi. 

Keyingi  paytda  sutni  sovutish  uchun  plastinkali    sovutgichlar    qo’llaniladi.  

Bunday  xolda  sutga issiklik  ishlov  beriladi.  Issiklik ishlov berish 76

0

S xaroratda 

15-20  daqiqa  olib  boriladi.  Issiqliq  ishlov  berilgach,  sut  plastinkali  sovutgichi 

bo’lgan jixozda 4-6

0

S xaroratgacha sovutiladi. 

Sovutilgan  va  xarorati  10

0

S  dan  oshmagan  sut  yirik  sut  ishlab  chiqarish 

korxonalariga flyagalar va sisternalarda yuboriladi. 

Sutni qabul qilishda GOST talablariga rioya qilinadi.GOST 132,64-88 "Sigir 

suti,  sotib  olish  paytidagi  talablar"  standartiga  ko’ra  sut  qabul  qilib  olinadi.  Bu 

GOST talabiga ko’ra sigir suti sog’lom sigirdan sog’ib olingan, sog’gandan so’ng 

2  soat  orasida  20

0

  S xaroratgacha  sovutilib  filtrlangan  bo’lishi  kerak.  Sutni  qabul 

qilish vaqtida sutning xarorati 1O

0

S dan oshmagan bo’lishi kerak. 

Tashqi  ko’rinishi  va  konsistensiyasi  jixatidan  sut  bir  jinsli  suyuqlik,  rangi 

sarg’ishrok-oq,  cho’kmasiz,  zichligi  1027  kg/m3  ga  teng  bo’lishi  kerak.  Fizik-

kimeviy  va  mikrobiologik  krsatkichlariga  qarab  sut  uch  navga  :  oliy,  birinchi  va 

ikkinchi navlarga bo’linadi. 

Sutni  qabul  qilish  vaqtida  xar  bir  partiyadan  namuna  olinadi  va  unga 

organoleptik  baho  beriladi.    Bundan  tashqari  sutning  xarorati,  zichligi,  yog’ 

miqdori, kislotaligi aniqlanadi. 

Sutni  tozalash  sharoiti  va  usullari  qabul  qilingan  sut  tabiiy  chiqindilar 

(mikroorganizmlar)va mexanik iflosliklardan yo’qotish maqsadida tozalanadi. 

Bunday  tozalash  og’irlik  kuchi  yoki  bosim  va  markazdan  qochma  usullar 

yordamida  xarakatlanuvchi  sut  tozalash  separatorlarida  olib  boriladi.  Filtrlash 

paytida  sut  metall  va  matodan  tayyorlangan  filtr  to’siqlarining  qarshiligiga  dosh 

berishi  kerak.  Suyuqlik  filtr  to’siqlaridan  o’tgach,  bu  to’siqlarda  sut  tarkibida 

bo’lgan  chiqindilar  ushlab  qolinadi.  Shuning  uchun  xar  15-20  minutdan  so’ng 

Бажарди 

Рахбар  

Тilavov X 

Suyundikov U