Norova nasiba baxtiyor qizi "kecha va kunduz" romanining matniy struktural tahlili

 

 

9.Murojaat kodi - badiiy matn birliklarida biror shaxs narsa va jonzotlarga 

murojaat  qilinadi.Masalan,quydagi  Rauf  Parfi    qalamiga  mansub    “Ona 

tilim”she’ridan olingan  parchaga e’tibor qilaylik, 

Oftob / farzandidir / oltin dalalar,/ 

Oftob /  sochqi sochar / bosh uzra balqib./ 

U sening tilingda / aytar allalar,/ 

Oftobdek ardoqli /  ey ona xalqim./ 

Ayrim  paytlarda  matnning bir  bo`lagidagi  kod keyingi bo`laklarda davom  ettirish 

mumkin.Tahlil paytida bunday holatda kod zanjirini yaratish kerak. 

 10.Etnografik  kod  -  xalqning  milliy  mentalitetiga  xos  an`analar, 

qadriyatlar  aks  ettiriladi.    “Kecha  va  kunduz”  romanining  bahor  tarifi  bilan 

boshlanish 

qismida 

etnografik 

kodning 

ajoyib 

namunasini 

ko’rish 

mumkin.Qizlarning qoshiga ko`rk bag`ishlagan o`sma, erkaklarning gulli do`ppisi, 

                                                 

1

 Olimov.S va boshqalar 8-sinf darslik.T,- “G’ofur G’ulom” nashriyoti ,215-bet   

---

gajak  sochlar,  ro`mol  popuklari  o`zbek  xalqiga  xos  qarashlardir.  Ayniqsa  xalq 

og`izaki ijodida etmografik kodga yuzlab,balki minglab misol topishimiz mumkin. 

Xulosa  qiladigan  bo`lsak,  har  bir  asarda  bitta  va  bir  nechta  kod 

bo`ladi.Badiiy matinni tadqiq etganingiz sari yangi kodlar ochilaveradi.