Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti termiz filiali


Leksemaning mazmun (ichki) tomoni



Download 1,06 Mb.
bet121/355
Sana24.06.2021
Hajmi1,06 Mb.
#99985
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   355
Bog'liq
1.Ona tili va adab.Ma`ruzalar

Leksemaning mazmun (ichki) tomoni deganda quyidagilar nazarda tutiladi:

1. Leksema ifodalagan lug`aviy ma’no, ya’ni leksemaning borliqdagi shaxs (odam), narsa (kitob), belgi (yomon), rang (yashil), hajm (katta), miqdor (olti), harakat (yugur) kabi tushunchalarni nomlashi.

2. Leksema orqali ifodalangan uslubiy belgi: ona (uslubiy betaraf), volida (uslubiy xoslangan).

3. Leksema orqali ifodalangan hissiy-ta’siriy bo`yoq: chehra (ijobiy bo`yoq), bashara (salbiy bo`yoq).

Ba’zi ilmiy adabiyotlarda lug`aviy ma’no denonotativ ma’no52, uslubiy belgi va hissiy-ta’siriy bo`yoqlar esa birgalikda konnotativ ma’no53 ham deyiladi.


Lug`aviy ma’no va uning tarkibiy qismlari
Leksemaning lug`aviy ma’nosi quyidagicha shakllanadi: inson o`z sezgi a’zolari orqali borliqdagi narsa, hodisa, belgi, harakat va boshqalar haqida tushuncha hosil qiladi. Bu tushuncha inson ongida muhrlanib qoladi. Xuddi shu tushunchaga atab qo`yilgan nom ham inson ongida saqlanib qoladi va natijada nom va tushuncha o`rtasida mustahkam aloqa yuzaga keladi.

Semasiologiya fanida leksemaning lug`aviy ma’nosi semema atamasi bilan ham beriladi. Semema ham o`z navbatida qismlarga bo`linadi. Bu qismlar semalar deb ataladi. Har bir sema tushunchaning turli belgilarini aks ettiradi. Masalan, quyosh leksemasining lug`aviy ma’nosini, ya’ni sememasini quyidagi semalar tashkil etadi: 1) yulduz; 2) issiqlik tarqatuvchi osmon jismi; 3) yorug`lik tarqatuvchi osmon jismi; 4) bir qancha sayyoralarni o`ziga birlashtirgan tizim markazi; 5) Yer sayyorasidagi hayot manbasi; Bu ro`yxatni o`z bilimimizga tayangan holda yana davom ettirish mumkin.

Semalar ma’no xususiyatlariga ko`ra quyidagi turlarga bo`linadi:


Download 1,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   355




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish