Nazariya javoblari

80) Давлат ва ҳуқуқ назарияси фанининг vazifalari.
Давлат ва ҳуқуқ назарияси фанининг вазифалари талабаларда давлат ва ҳуқуқнинг вужудга келиши, ривожланиши билан боғлиқ умумназарий билимларни шакллантиришдан, ижтимоий муаммоларни шахс ва жамият манфаатларидан келиб чиққан ҳолда давлат-ҳуқуқий нуқтаи назардан туриб ҳал этиш уқувини вужудга келтиришдан иборат. Олий юридик маълумот бериш концепцияси давлатнинг ҳуқуқий ҳаётида ижодий фаол қатнаша оладиган, юқори малака ва чуқур билимга ҳамда норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни шарҳлаш ва қўллаш қобилиятига эга бўлган мутахассисларни тайёрлашга қаратилган. Бу ерда тор доирадаги билим ўринли бўлмайди, бу нафақат юристнинг интеллектуал қобилиятини сусайтирибгина қолмасдан, балки унинг профессионал фаолияти характерига ҳам тўғри келмайди. Судья, прокурор, терговчи, адвокат ва бошқа мутахассислардан турли хил юридик ишларни бажаришларида қонунларни ва уларни қўллаш тартибларини яхши билишлари талаб қилинади. Шу билан бирга, бўлажак ҳуқуқшунослар учун ҳуқуқ ва қонун ижтимоий ҳаётнинг барча соҳаларида устун эканлигини, инсон ва фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари ҳимояси доимо юқори даражада бўлиши лозимлигини ҳам тўла англашда мазкур фан муҳим аҳамият касб этади.
81.Davlatning siyosiy funksiya	Siyosiy funksiya – fuqarolarning siyosiy huquq erkinliklarini himoya qilish, qonuniylikni va huquqiy tartibotni ta’minlash, jamiyatda barqarorlik, millatlararo va fuqarolararo totuvlikni ta’minlashdan iborat
82.Амалий (ёки комплекс) юридик фанлар	амалий юридик фанлар (Криминалистика, Суд бухгалтерияси, Суд медицинаси, Суд психиатрияси);
83.Давлатнинг типологияси ҳақидаги тушунча.	Davlatning mazmun va mohiyati haqida to‘liq tasavvur hosil etish uchun ularni muayyan turlarga bo‘lgan holda o‘rganish maqsadga muvofiqdir. Davlatlarni muayyan bir tiplarga ajratish ularni batafsil o‘rganishga yordam beradi. Davlat tipologiyasi davlat va huquq nazariyasi fani o‘rganadigan alohida masala hisoblanadi. Davlat tipologiyasi – davlatning mohiyatan o‘ziga xos xususiyatlarini ajratishda yoki biror tipga mansubligini belgilashda foydalanadigan ta’limot, bilimlar tizimidir. Davlat tipologiyasida davlatlarni muayyan mezonlar asosida turlarga aniqlashda tasniflash amalga oshiriladi. Huquqshunoslik fanida davlat tipologiyasini o‘rganishda ikki xil yondashuvni, ya’ni formatsion (sinfiy) va sivilizatsion (ma’rifiy) yondashuvni ko‘rsatish mumkin. Formatsion yondashuvning mohiyati shundaki, ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyalarning almashinuvi ijtimoiy inqiloblar natijasida sodir bo‘ladi va bu davlatning bir tarixiy tipidan boshqa, undan yuqoriroq ikkinchi tipiga o‘tishini nazarda tutadi. Formatsion yondashuv fanda sinfiy yondashuv ham deb nomlanib, unda davlat tipologiyasining asosiy mezoni ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyalar hisoblanadi. Mazkur tipologiyada birinchidan, davlatlar muayyan ijtimoiy-iqtisodiy omillar asosida tiplarga ajratiladi; ikkinchidan, davlatlar o‘z taraqqiyotida ma’lum bosqichlarni o‘tishini ularning tabiiy-tarixiy xarakteri ko‘rsatadi Sivilizatsion (ma’rifiy) yondashuv formatsiyali yondashuvni to‘liq rad etmagan holda, davlat tipologiyasini mamlakatlar erishgan taraqqiyot darajasiga bog‘liq ekanligiga asoslanadi. Sivilizatsion tipologiya sinfiy yondashuvdan ancha keng. Ma’rifiy tipologiyada davlat sivilizatsiya mahsuli sifatida namoyon bo‘ladi. Bu yondashuvning ko‘zga ko‘ringan vakili A. Toynbidir. Uning fikricha, sivilizatsiya – jamiyatning milliy, diniy, jug‘rofiy va boshqa belgilarining yaxlitligi bilan ajralib turadigan muayyan holatidir. Unga binoan, davlatlar xronologik, genetik, jug‘rofiy, hududiy, diniy, iqtisodiy asoslar va h.k. mezonlarga ko‘ra tiplarga ajratiladi.