Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
ҳолатда ётқизилади. Асфалтбетон қоришмалари одатда иссиқ ҳолатда 140-
170
0
С ҳароратда тайёрланади ва ётқизилади. 
Асфалтбетон 
қоришмасини 
иссиқ 
ҳолатда 
тайёрлаш 
асосий 
жараёнлардан иборат: чақиқ тош, қум, кукун тўлдиргич каби минерал ташкил 
этувчилар қуритилиб, 180-200
0
С ҳароратгача қиздирилади ва қоргичга 
дозировкалаб солинади; битум боғловчи 150-170
0
С ҳароратда қиздирилади ва 
қоргичда тўлдиргичлар билан синчиклаб аралаштирилади. 
Заводда тайёрланган асфалтбетон қоришмалар махсус иситгич билан 
жихозланган ёки термосли машиналарда ташилади. Хусусий ҳолларда, 
қурилиш объекти яқин бўлса, автосамосваллар ёрдамида ташилиши мумкин. 
Асфалтбетон махсус укладчиклар воситасида ётқизилиб, текисланади ва 
пресслаб зичлаштирилади. Асфалтбетон 1-2 с давомида совигач 
мустаҳкамликка эга бўлади. 
Асфалтбетон илиқ ҳолатдаги битумни 110-120
0
С ҳароратда қиздириб, 
шу ҳароратда қиздирилган минерал тўлдиргичлар билан аралаштирилади. 
Асфалтбетон 60
0
С гача совигач қурилиш объектларига олиб борилади ва 
ётқизилади. Совуқ ҳолатдаги асфалтбетон органик эритувчиларда эритилган 
битум ва битум эмулсияларига минерал тўлдиргичлар аралаштириб олинади. 
Совуқ ҳолда тайёрланган асфалтбетоннинг мустаҳкамлиги ва сифати иссиқ 
ҳолатда олинганга нисбатан пастроқ бўлади. 
Қатронбетон қатрон ёки пек боғловчилари асосида олинади. Уларнинг 
мустаҳкамлиги, сувга чидамлилиги, иссиққа бардошлилиги, едирилишга 
бардошлилиги асфалтбетонга нисбатан паст бўлади. Қатронбетон қурилишда 
иккинчи даража аҳамиятли йўлларни қоплашда ишлатилади. 
Асфалтбетон ишлатилиш соҳасига нисбатан гидротехник, йўлбоп ва 
аэродром қопламалари учун, саноат бинолари поллари ва томбоп турларга 
бўлинади. 
Асфалтбетон гидротехник иншоотлар қурилишида канал, шлюз, 
ирригация иншоотларини гидроизоляция қопламалари билан қоплашда, 
чокларни беркитишда ишлатилади. 

---

420