Muvozanatli deb tushuniladi. Ammo, har qanday iqtisodiy tizimning bunday holati hayoliydir

43-chizma. Mamlakatdagi investitsiya taklifi hajmining o’zgarishi. 
Demak, xalqaro tovarlar orqali to’lov balansining joriy schyoti (X
n
)da  o’z aksini 
topadi  va  bu  kapital  harakati  schyoti  (I-S)  da  o’z  aksini  topgan  kapital 
jamg’armalar oqimi bilan juda mustahkam bog’liq hisoblanadi. 
Shunday qilib, davlat investitsiyani rag’batlantiruvchi siyosat olib borsa, bu kapital 
harakati  schyoti  (I-S)  ijobiy  qoldiqqa  va  to’lov  balansining  joriy  operatsiyalar 
kamomadga (X
n
) ega bo’linadi. 
Aksincha,  agar  davlat  jamg’armalarni  rag’batlantiruvchi  siyosat  olib  borsa, 
yuqoridagi holatning aksini kuzatish mumkin. 
   I-S<0 va X
n
 >0 
Agar  biz  kichik  ochiq  iqtisodiyot  modelini  yopiq  iqtisodiyot  bilan 
taqqoslaydigan bo’lsak,yopiq iqtisodiyotda jamg’arma darajasi juda past bo’ladi va 
bu o’z navbatida investitsiya hajmining ham past darajada bo’lishiga va kelajakda 
kapital  zaxiralarining  kamayishi  oqibatda  iste’mol  (C)  ning  kamayishiga  olib 
keladi. 
Ochiq  iqtisodiyotda  esa  jamg’armalarning  past  darajada  bo’lishi  tashqi 
qarzning ortishiga olib keladi va bu ham kelajakdagi iste’mol (C) ni kamaytirishga 
olib keladi. 
Yuqoridagi  aytilganlardan  foydalanib,  biz  mamlakatdagi  chet  el  taklifining 
funktsiyasini ko’rishimiz mumkin: 
                                X= +mX 
Bu erda : 
X – eksport hajmi  
 - avtonom eksport hajmi, ya’ni mustaqil real ayirboshlash kursi asosidagi (X) 
m – eksportga moyillik. 
Import bo’yicha keyns funktsiyasi: 
 
                                         M= + Y 
M – import  

---

 
221 
 
 - ixtiyordagi daromaddan importga taklif 
 - import iste’moliga bo’lgan moyillik 
Shunday qoida bor      <   
  Bozor farovonligi uchun jami taklif funktsiyasiga ta’sir qiluvchi  barcha omillarni 
ko’rib chiqdik. 
Kelib chiqadigan jami taklif funktsiyasi 
 
 = C+I+G+ X
n
 
Izohlashning keynscha modeli daromadga asosan quyidagicha ko’rinishga ega 
bo’ladi: 
 = C(y) + I(p,i) + G(y) + X
n
 (E,y) 
          Izohlashning  keynscha  modeli  foiz  stavkasi  bo’yicha    esa  quyidagicha 
bo’ladi: 
     = C(i) + I(y,i) + G(i) + X
n
 (e,i)