Mundarija № Kirish

10-mavzu. Mantiq ilmining predmeti, asosiy qonunlari. Tushuncha - tafakkur shakli sifatida
Mantiq ilmining asosiy masalalari va ularni tadqiq etish yo‘nalishlari. Tafakkurning mantiqiy shakllari va qonunlari. Formal mantiqning predmeti va strukturasi. Mantiq ilmining fanlar tizimidagi o‘rni.
Tushunchalarning shakllanishi va qo‘llanishi. Tushunchalarning tilda ifoda qilinishi: nom va termin. Tushunchaning ta’rifi, tuzilishi va turlari. Tushunchalar o‘rtasidagi munosabatlar. Tushunchalar bilan bajariladigan mantiqiy amallar: tushunchalarni chegaralash va umumlashtirish; tushunchani ta’riflash (definitsiya); tushunchalarni bo‘lish va tasniflash. Fikr yuritishda tushunchalar bilan bog‘liq xatoliklar.


11-mavzu. Mulohaza. Xulosa chiqarish
Mulohaza tafakkur shakli va xulosa chiqarishning tarkibiy qismi sifatida. Mulohazaning kompleks taxlili: tarkibi, ifodalanishi, chinlik qiymati, turlari. Oddiy va murakkab mulohazalar va ularning turlari. Murakkab mulohazalarning chin bo‘lish shartlari.
Xulosa chiqarishning umumiy mantiqiy tavsifi: tuzilishi, turlari va umumiy qoidalari. Fikrning xarakat yo‘nalishiga ko‘ra xulosa chiqarish: deduksiya, induksiya va analogiya; ularning o‘zaro aloqadorligi. Murakkab mulohazalardan xulosa chiqarish. Fikr yuritishda mulohazalarni qurish va xulosa chiqarish bilan bog‘liq xatolar.


12-mavzu. Argumentlash va bilimlar taraqqiyotining mantiqiy shakllari
Asosli muhokama yuritish shartlari. Isbotlash va rad etishning umumiy tavsifi. Isbotlash va rad etishning turlari. Fikrni asoslashda uchraydigan xatolar. Paralogizm. Sofizm. Paradoks. Argumentlash nazariyasining asosiy tushunchalari. Kommunikativ modellarda argumentlash: dialog, bahs, polemika. Argumentlashning strategiyasi va taktikasi. Bilimlar taraqqiyotining mantiqiy shakllari: muammo, gipoteza, nazariya. Muammoni aniqlash va yechimini topishda savolning o‘rni. Savol va javobning muhokama yuritishdagi ahamiyati.
Mantiq ilmining nazariy va amaliy ahamiyati.