Mundarij a kirish


So‘z turkumlarida so‘z yasalishi



Download 57,42 Kb.
bet8/18
Sana30.04.2022
Hajmi57,42 Kb.
#598612
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   18
Bog'liq
So‘z turkumlarida so‘z yasalishi

So‘z turkumlarida so‘z yasalishi. So‘z yasalishi hodisasi mustaqil so‘z turkumlariga xos boisa ham, lekin so'z yasashning biror usuli bilan yangi so'z hosil qilish so'z turkumlarining barchasi uchun birdek emas. Masalan, hozirgi o'zbek tilida eng mahsuldor usul - affiksatsiya va kompozitsiya usuli bilan so‘z. yasash ot, sifat, fe’l va ravish turkumlari uchun xarakterlidir. Son tnrkumida esa affiksatsiya usuli bilan ham, kompozitsiya usuli bilan ham miqdor bildiruvchi yangi so'z (yangi son) yasalmaydi. Sonlarga qo'shiluvchi (i)nchi (uchinchi, beshinchi, ikkinchi), -ta (ikkita, uchta, beshta) kabi affikslar yangi miqdor bildiruvchi son hosil qilmaydi, balki son (miqdor) tushunchasini o‘zgartmagan holda, unga tartib. dona kabi ma' nolar qo‘shadi. xolos: o‘n besh, besh yuz, besh yuz ming, besh yuz million, о‘n ming, о‘n besh ming kabilarda har bir so'z (son) o’z ma’nosida qatnashadi, ular birikib yangi bir so‘z (son)ni hosil qilmaydi.
Olmoshlar boshqa turkumga oid so‘zlar o'rnida qoilanuvchi, umumiylik xususiyatiga ega so'zlar boiganidan yangi so‘z yasalish hodisasi bu turkumda deyarli yo‘q darajadadir.
Ot yasalishi.
Otlar yasalish xususiyatlariga ko'ra boshqa turkumdagi so'zlarga nisbatan alohida ajralib turadi. Chunonchi, otlarda yasovchi qo'shimchalar ko'p bo'lib, ular ishtirokida ko'plab yangi so'zlar yasalganidek, so'z qisqarishi asosida yangi so'zlar yasalishi ham ot turkumiga xosdir. Shu boisdan ham otlar yangi so'zlar riisobiga tez boyib boruvchi turkumdir. Otlar asosan morfologik va sintaktik usullar bilan yasaladi. So'z o'zak negiziga maxsus so'z yasovchi go'shimchalar qo'shish bilan ot yasalishi morfologik usul bilan yasalishdir. Ot yasovchi qo'shimchalar yordamida ot, sifat, son, fe'l va boshqa turkumlardan so'z yasaladi. Masalan, ishchi (otdan), terim (fe'l dan) , birlik (sondan ), yaxshilik (sifatdan).
Morfologik usul bilan quyidagi ma'nolarni bildiruvchi otlar yasaladi.

  1. Shaxs otlari.

  2. Narsa - qurol otlari.

  3. O’rin- joy otlari.

  4. Mavhum otlar.


Download 57,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish