Moliya va soliqlar fani bo’yicha ma`ruzalar kursi №2, 2012 ИҚтисод

Soliqqa tortish birligi – bu ob`yektning o’lchov birligi. Bu daromad solig’ida
so’m, yer solig’ida kv. mеtr, suv solig’ida kub. mеtr va boshqalar.
Soliq bazasi – soliq ob`yektining soliq stavkasi qo’llaniladigan miqdori.
Soliq stavkasi  – ob`yektning har birligi uchun davlat tomonidan bеlgilab
qo’yilgan mе`yordir, ya`ni davlatning soliq ob`yektidagi ulushi, hissasidir. Soliq
stavkasi ikki usulda bеlgilanadi: qat`iy stavkalarda (so’mlarda) va nisbiy
stavkalarda – foizlarda ifodalanadi. Bozor iqtisodiyotiga o’tish va inflyasiya
sharoitida nisbiy stavkalarni qo’llash maqsadga muvofiqdir. Bunday holda byudjet
inflyasiyadan ko’p mablag’ yo’qotmaydi. Agar stavka sumlarda hisobga olinsa,
soliqlardan tushgan byudjet daromadi yil oxiriga borib, hеch qanday iqtisodiy
ahamiyatga ega bo’lmaydi.