Modda zarrachalarining korpuskulyar to‘lqin dualizmi

Ma’lum v tezlik bilan erkin harakatlanayotgan, m massali zarrachani qaraylik. Uning uchun de Broyl to’lqinining fazaviy va guruhli tezliklarini hisoblab ko’ramiz. Fazaviy tezligi quyidagiga tengdir.

Ma’lum v tezlik bilan erkin harakatlanayotgan, m massali zarrachani qaraylik. Uning uchun de Broyl to’lqinining fazaviy va guruhli tezliklarini hisoblab ko’ramiz. Fazaviy tezligi quyidagiga tengdir.

bo’lgani uchun, de Broyl to’lqinining fazaviy tezligi, yorug’likning vakumdagi tezligidan kattadir.

Fazaviy tezlikning yorug’lik tezligidan katta yoki kichik bo’lishi to’lqinning guruhli tezligiga bog’liq bo’ladi.

Guruhli tezlikni quyidagicha ifodalash mumkin:

•  

De-Broyl to‘lqinining xususiyatlari.

Erkin zarracha energiyasi: ga teng.

Erkin zarracha energiyasi: ga teng.

Demak, de Broyl to’lqinining guruhli tezligi zarrachaning tezligiga teng ekan. Fotonnning guruhli tezligi osha fotonning tezligiga tengdir.

De Broyl to’lqini dipersiyasi hodisasiga bo’ysunadi, yani to’lqin tezligi to’lqin uzunligiga bog’liq boladi. To’lqin fazaviy tezligini erkin zarrachaning energiyasi orqali ifodalasak