|
91- rasm. 1 dan N gacha bo‘lgan yig‘indini hisoblashga misol
Fibonachchi soni – bu shunday sonki, quyidagi algoritm bo‘yicha hisoblanadi: har bir yangi son oldingi ikkita sonning yig‘indisi kabi hisoblanadi. Dastlabki ikkita sonni odatda 0 va 1 olinadi. Rasm 18 da 10ta birinchi fibonachchi sonlarini hisoblashga misol keltirilgan.
Massivlarni yaratish va boshqarish uchun funksiyalardan foydalaniladi, ular massivlar bo‘limidagi (ProgrammingAppay) funksiyalar palitrasida joylashgan. Massivlarga ishlov berish funksiyalari tarkibiga kiradi:
Massivning o‘lchamligi (Array Size) – har bir o‘lchamdagi massivdagi elementlar miqdorini ko‘rsatadi. Agar massiv n – o‘lchamli bo‘lsa Array Size funksiyasi chiqishida n – elemenlardan iborat massiv bo‘ladi. Masalan, Array Size funksiyasi uchun quyida keltirilgan 3 qiymatni beradi (92- rasm).
92- rasm. Array Size funksiyasidan foydalanishga misol
Massivni initsiyalash (Initialize Array) n – o‘lchamli massiv yaratadi. Unda har bir element ma’lumotlarni kiritish “ element” maydonining qiymatlari bilan initsiyalangan. Massiv o‘lchamini oshirish uchun ma’lumotlarni kiritish maydoniga funksiyalarni cho‘zib qo‘shish yetarli. Masalan, funksiya initsiyalizasiya massivi (Initialize Array) ma’lumotlarni kiritish maydonlarini berilganiga – “элемент” (element) kiritish qiymatlari har bir element uchun inisiyalanadi. Massiv o‘lchamliligini oshirish uchun ma’lumotlarni kiritish maydoniga funksiyani cho‘zib qo‘shish yetarli bo‘ladi. Masalan, Insiyalizatsiya massivi (Intialize Array) funksiyasi ma’lumotlarni kiritish maydoniga berilgan “элемент” (element) maydonidagi qiymati 4 o‘lchamlilik maydonida (dimension size) qiymati 3 va ma’lumotlarni kiritish bitta maydon uchun o‘lchamlilik (dimension size) – massivini beradi va u 93- rasmda ko‘rsatilgan.
93- rasm. Initialize Array funksiyasidan foydalanishga misol Komponovka massivi (Build Array) – bir necha massivni birlashtirish yoki
n – o‘lchamli massivga element qo‘shish amalini bajaradi (94- rasm).
94- rasm. Build Array funksiyasidan foydalanishga misol Funksiya o‘lchamini o‘zgartirish ma’lumotlar kiritish maydonlari sonini
oshiradi, bu qo’shilgan elementlar sonini oshirish imkonini beradi. Masalan, agar ikkita oldingi massivlarni birlashtirsak, Komponovka massivi (Build Array) chiqishida quyidagi massivni beradi:
Kirish ma’lumotlarini uzunroq massivga shunday o‘lchamlilik birlashtirish uchun quyida ko‘rsatilgan funksiyaga sichqonchaning o‘ng tugmasini ikki marta bosish yetrli va Объединить ввезде (Concatenate Inputs) punktidan kontekst menyusi tanlanadi.
(Array Subset) – massiv qismini beradi , kiritilgan index maydonini va uzunlikni length maydonida ko‘rsatilgandan boshlab ko‘rsatadi (95- rasm).
95- rasm. Array Subset funksiyasidan foydalanishga misol
(Index Array) – Index maydoniga kiritilgan indeksga tegishli tartib raqamini element chiqarib beradi. Masalan, oldingi massivdan foydalanilganda Index Array 200 ni beradi, agar ma’lumotlarni kiritish maydonida Index 1 kiritilgan bo‘lsa (96- rasm).
96- rasm. Index Array funksiyasini bajarishga misol
Index Array funksiyasidan satrni yoki ikki o‘lchamli massivni ajratish uchun foydalanish mumkin va kichik massiv ko’rinishida bundan buyog’iga ishlatish mumkin.
Index Array funksiyasi undex maydoniga ega bo‘lishi kerak, Indexning yuqori maydoni satrni ko‘rsatadi, ikkinchi maydoni esa ustunchani ko‘rsatadi. Indexning ikkala maydonini ham alohida yoki faqat bir satr yoki ustunchani tanlash uchun harakatga tushirishi mumkin, masalan ma’lumotlarni kiritish funksiyasiga 96-rasmda ko‘rsatilgan massivga uzatilsa.
Bir o‘lchamli massivda qidiruvni (Search ID array) tugmasi bajaradi. Bu funksiya bir o‘lchamli massivdan berilgan indeksdan boshlab berilgan elementni
qidira boshlaydi. Ushbu funksiyani kirish qiymatlari bo‘lib quyidagilar hisoblanadilar: yuqori kirish (ID array) – massivning qaysisida qidiruv amalga oshiriladi, o‘rta kirish (element) – qiymatini topish kerak, pastki kirish (start indeks) – shu massiv indeksidan qidirish boshlanadi. (index of element) funksiyasi massiv elementi indeksini qaytaradi qaysiki, uning “element” kirishidagi qiymati mos keladi. Agar element topilmasa – 1 qiymatga qaytiladi. Ushbu funksiyadan foydalanadigan virtual asbob 97- rasmda keltirilgan.
Ushbu virtual asbob 0 dan 100 gacha bo‘lgan diapazonda tasodifiy sonlardan 1000 ta butun massivni yaratadi, bunda 55 sonini birinchi kirishi qidiriladi. “Генератор случайных чисел от 0 до 1” (Random Number (0-1)) Programming Numeric bo‘limidagi funksiyalar palitrasida joylashgan va 8 – razryadli butun ishorasiz sonni o‘zgartirish funksiyasi ( To Ungigned Bate Interger) Programming Numeric Conversion bo‘limidagi funksiyalar palitrasida joylashgan.
rasm. Search ID Array funksiyasidan foydalanishga misol Qaysiki berilgan qiymatlar bilan barcha massiv indekslarini qidirish ado
qilingan qiymatlari mos keladigan virtual asbobga misol (98-rasm).
rasm. Search ID Array funksiyasidan foydalanishga misol Oldingi misoldan (97- rasm) farqli ravishda ushbu virtual asbobda qidirish
White sikli ichida sodir bo‘ladi. Virtual asbobning ishi bajarilganidan so‘ng (98- rasm) Array 2 indikatorlar massivida Array indikatorlar massividagi qiymat bo‘ladi, ulardagi qiymat 55 soniga teng bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
