Microsoft Word yonilgi mahsulot org doc

3.3.5. Dizel yonilg‘isi tarkibida oltingugurtli aktiv
birikmalar borligini aniqlash 
 
Yonilg‘i tarkibidagi oltingugurt yonish jarayonida suv bilan 
birikib, kislotaga aylanadi va dvigatel detallarini yeyilishiga olib 
keladi. Bunday yonilg‘i ishlatishga yaramaydi. Dvigatel detallari-
ning yeyilish tezligi yonilg‘idagi oltingugurt miqdoriga bog‘liq. 
92 
Yonilg‘i tarkibidagi oltingugurt miqdori 0,2% dan 0,5% gacha 
ko‘payganda yeyilish miqdori 25-35% ga ortadi. 
Yonilg‘i tarkibida oltingugurt borligini aniqlash yonilg‘ini 
mis plastinkada sinash yo‘li bilan o‘tkaziladi.
 
3.4- rasm. Yonilg‘i tarkibidagi oltingugurt miqdorini
aniqlash asbobi. 
Buning uchun sof elektrolitik misdan tayyorlangan, jilolangan 
plastinka sinalayotgan yonilg‘iga botiriladi va 50°C haroratgacha 
isitilib, shu haroratda uch soat tutib turiladi. Agar isitishning 
imkoni bo‘lmasa, xona haroratida bir sutka tutib turish mumkin. 
Sinov oxirida plastinka qora dog‘lar bilan qoplansa yoki to‘q 
kulrangga kirsa, yonilg‘ida oltingugurtli birikmalar bo‘ladi.
 
3.3.6. Dizel yonilg‘isi tarkibida suvning
miqdorini aniqlash 
 
Yonilg‘i apparati detallarini va dvigatelning o‘zini yeyilishiga 
sabab bo‘lgani, shuningdek yonilg‘ining uzluksiz uzatilib turi-
lishiga zararli ta’sir ko‘rsatgani uchun dizel yonilg‘isi tarkibida 
mexanik aralashmalar va suv bo‘lmasligi kerak. Lekin ayrim 
paytlarda tashqaridan suv qo‘shilib qolishi mumkin. Bunday 

---

93 
xollarda yonilg‘i sifatini yomonlashishiga olib keladi. Ayniqsa 
sovuq haroratda suv kristallari xosil bo‘lib, yonilg‘i yo‘lini to‘sib 
qo‘yishi mumkin, filtrlarni ishdan chiqishiga sababchi bo‘ladi. 
Bundan tashqari suv og‘ir bo‘lgani uchun, doim pastda joylashib, 
idishlarni zanglashiga olib keladi. Yonilg‘i tarkibida suv miq-
dorini maxsus asbobda aniqlanadi (3.5 - rasm).