G’ami zeri doston bexo’r, zinhor, Betars az zabardastiye ruzgor.
Tarjimasi:
Quvvatsizlar g’amin yeb yur hamisha, Quvvatlilardan etgil xavf pesha.
deb kichiklarni izzat qil, kattalarni hurmat qil, maolindagi hikmat va ibratlik she’ri balig’asini so’ylamishlar.
Dunyoda mazlumning ohidan o’tkur narsa yo’qdur. Mazlumning duosi ijobatga yaqindur. Qo’rqmak va hazar qilmak lozimdur. Bobolarimiz: «Pichoqni o’zingga, og’rimasa, boshqaga ur», – demishlar. Bir kishi zulmning yomonlig’ini bilmak uchun boshqa bir odam tarafidan o’z nafsiga qilinsa, chekadurgan azobini o’ylasa, yomon fanoligi ochiq ma’lum bo’ladur. O’tkan zamonlardagi hukumatlar- ning barposi adolat ila poydor o’ldig’i kabi, inqiroz va barbodi ham zulm ila poytaxtga yetub va ul zolim hukumatlarning tarix sahifalarida faqat ismlari qolganligi hammaning ma’lumidur. Rasuli akram nabiyyi muhtaram sallollohu alayhi vasallam afandimiz: «Ey bandalar! Allohdan qo’rqingiz, Allohning ismi ila ont ichamanki, bir mo’min bir mo’minga zulm qilsa, Alloh taolo qiyomat kunida ul odamdan o’ch olur», – demishlar.
BAYT
Adolat obi hayot-u sitam erur zulumot,
Bu zulmat ichra kiranlarga yo’q hayot-u najot. Hazon zamoni kelsa, guliston yo’q o’lgandek, Na yerda hukm surar zulm, mahv o’lur barakot. Xarobazora do’nur zulm ila bilod obod,
Yashar u manzili vayronada boyqush, hasharot. Agarchi shoh-u gado ikkisi olur bir go’r, Kafandan o’zgag’a yetmas butun kuch-u harakot. O’zingdan ojiz-u kuchsizlara sitam qilma,
Kimki zolim erur, ko’rmagay ulug’ darajot. Hazar qil ohidan, afg’onidan u mazluming, Bir oh birla solur boshingga butun arasot.
Xudoni yodida bo’l, bo’lmagil dil ozori,
Aylan Allohingga, «Hijron», talab qilub hojot. Kotib: Abdulmannon ibn Abdulmajid (Uyg’ur)
BIR IKKI SO’Z
Ban bu asari nochizonami bir necha muallim birodarlarimning iltijolari ila yozmoq va nashr qilmoqg’a g’ayrat va jasorat qilmish edim. Alhamdulillo val minna ikkinchi tab’ina-da muvaffaq o’ldum. Chunki Turkiston maktablarida o’z shevamizda yozilmish mukammal «Axloq» kitobining yo’qlig’i afrodi millatning shunday bir asarga tashna va muhtoj ekanlig’i o’zum muallimlar jumlasidan o’ldig’imdan manga ham ochiq ma’lum o’ldi. Shuning uchun ko’p vaqtlar tajriba so’ngidan adibi muhtaram Shayx Sa’diy usulida yozmoqni, garchi og’ir ish bo’lsa ham, ozimga muqaddas bir vazifa ado qilaroq bu kamchilikni oradan ko’tarmakni munosib ko’rdim.
Va shul maqsadga mabni har bir so’zning oxiriga, ikki-uch band she’r ham yozdim va bu yozgan she’rimning orasida ba’zi arabiy, forsiy she’rlarning tarjima va mazmuni ham ko’rilur. Maorifparvar muallim birodarlarim meni bu asari ojizonamni iltifotsiz qoldurmay, bu xizmati nochizonamni ko’zdan kechurub va bundan so’ng ham banim qalamim ila nashr o’linajaq kitoblarni lutfan maydoni ta’lima qo’ymoq ila barobar tabiiy o’lan nuqsonlarini tanbeh va tanqid qilmakda himmati maorifparvaronalarini bandadan darig’ tutmasalar edi.
Do'stlaringiz bilan baham: |