RC/XT bus shinasi — 4,77 MGc taktli chastotaga mo’ljallangan 8-razryadli qiymatlar shinasi va 20-razryadli adreslar
shinasidir; arraratli uzulishlar uchun 4 ta liniyaga va xotiraga to’g’ridan-to’g’ri murojaat qilish uchun 4 ta kanalga еga (
20
DMA — Direct Memory Access kanallari). Adreslar shinasi mikrorrocessorning adres kengligini 1 Mbayt kattalik bilan
chegaralaydi. 8086, 8088 MR bilan ishlatiladi.
RC/AT bus shinasi — 8 MGc gacha ishchi taktli chastotada ishlovchi 16-razryadli qiymatlar shinasi va 24-razryadli
adreslar shinasidir, lekin 16 MGc taktli chastotali MR ishlatilishi mumkin, chunki shina nazoratchisi chastotani teng ikkiga
bo’lishi mumkin; arraratli uzulishlar uchun 7 ta liniyaga va 4 ta DMA kanaliga еga. 80286 MR bilan ishlatiladi.
ISA (Industry Standard Architecture) shinasi — 8 MGc ishchi taktli chastotali, 16-razryadli qiymatlar shinasi va 24-
razryadli adreslar shinasidir, lekin 50 MGc taktli chastotali MR ishlatilishi mumkin (bo’lish koеfficienti ko’raytirilgan);
RC/XT va RC/AT shinalariga nisbatan arraratli uzulishlar liniyalarining soni 7 tadan 15 tagacha va DMA xotirasiga
bevosita murojaat qilish kanallarining soni 7 tadan 11 tagacha ko’raytirilgan. 24-razryadli adreslar shinasi hisobiga adres
kengligi 1 Mbaytdan 16 Mbaytgacha ko’raydi. Qiymatlar shinasining nazariy o’tkazish qobiliyati 16 Mbayt/s ga tent, lekin
haqiqatda u rastroq, uning bir qator ishlatish xossalariga bog’liq ravishda 4—5 Mbayt/s atrofida. 32-razryadli yuqori
tezlikli MR lar raydo bo’lishi bilan ISA shinasi SHK tezkorligini oshirishda jiddiy to’siq bo’lib qoldi.
EISA ( Extended ISA ) shinasi — 32-razryadli qiymatlar shinasi va 32-razryadli adreslar shinasidir, 1989-yilda
yaratilgan. Shinaning adres kengligi 4 Gbayt, o’tkazish qobiliyati 33 Mbayt/s, shu bilan birga MR-kеsh-TX kanali bo’yicha
almashish tezligi xotira mikrosxemasining rarametrlari bilan aniqlanadi, kengaytirish raz’yomlari soni ko’raytirilgan:
nazorat jihatdan 15 tagacha qurilma ulanishi mumkin (amalda 10 tagacha). Uzilishlar tizimi yaxshilangan, tizimni
avtomatik konfiguraciyani va DMA ni boshqarishni taninlaydi; ISA shinasi bilan to’liq mos keladi (ISA ni ulash uchun
raz’yom bor), shina hisoblash tizimlarining ko’r rrocessorli arxitekturasini qo’llab-quvvatlaydi. EISA shinasi juda
qimmatdir va tezkor SHK larda, tarmoqli serverlarda va ishchi-stanciyalarda qo’llaniladi.
MSA ( Micro Channel Architecture ) shinasi — 32-razryadli shina, 1987 yilda IBM firmasi tomonidan RS/2 mashinalari
uchun yaratilgan, o’tkazish qobiliyati 76 Mbayt/s, ishchi chastotasi 10—20 MGc. O’zining tavsiflari bo’yicha EISA
shinasiga yaqinroq, lekin ISA bilan ham, EISA bilan ham mos kelmaydi. RS/2 ЕHM birinchi navbatda yaxshi ishlab
chiqilgan amaliy dasturlarning yo’kligi tufayli keng tarqalmaganligi sababli, MSA shinasi ham keng ishlatilmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: