Microsoft Word mumtoz faylasuflar hikmati ziyouz com doc

uchun eng xatarli va qo‘rqinchli g‘ov nima? 
Qirol Genrix faylasufning savoliga javoban: 
— Buni sayyohlaru sayyorlar yaxshi biladilar, — deydi. 
Qirolning bu javobidan Bekonning ko‘zlari mardona chaqnab, yuragi gupillab urib 
ketadi va qirolga haqiqatni aytishga jazm etadi: 
— Zoti oliylari, dengizda qoyalar va tik tog‘lardan xatarliroq g‘ov yo‘qdir. 
 
* * * 
Ma’lum bo‘lishicha, teleskop haqidagi dastlabki qaydlar R.Bekon qo‘lyozmalarida o‘z aksini topgan. 
Arab optikasi yutuqlari bilan yaxshi tanish bo‘lgan va quyosh hodisasini shaxsiy tajribasida kuzatib, 
«sehrli kristall» (lupa) yordamida mutolaa qilgan faylasuf quyidagi hayajonli xulosalarini yozib 
qoldirgan: «Men sizga tabiat va san’atning har qanday g‘ayritabiiylikdan xoli bo‘lgan hayratli «ishlari» 
haqida so‘zlab bermoqchiman. Shaffof jismlarga ishlov berish natijasida olisdagi narsalar juda yaqin 
ko‘rinadi va aksincha, biz uzoq masofadan mitti harflarni o‘qish va kichik buyumlarni ilg‘ash, 
shuningdek, yulduzlarni tomosha qilish imkoniyatiga ega bo‘lamiz». 
 
* * * 
Toki johillik mavjud ekan, inson yovuzlikka qarshi biron chora topolmaydi. 
 
* * * 
Bayon aniq-ravshan bo‘lmog‘i lozim. Amaliyotsiz va tajribasiz aniqlikka erishib bo‘lmaydi. Qo‘limizda 
bilishning uch vositasi bor: obro‘, fikrlash va tajriba. Modomiki, to‘g‘ri ekanligi isbotlanmas ekan, obro‘ 
hech qanday ahamiyatga ega emas, chunki u bilim bermaydi, murosa talab qiladi, xolos. Biz fikrlash 
asnosida haqiqatni yolg‘ondan ajratamiz va xulosamizni tajriba orqali tekshiramiz. Tadqiqiy fanlar 
boshqa fanlardan kelib chiqadigan xulosalarni tekshiradi va sinaydi hamda o‘z kuchiga tayanib, tabiat 
sirlarini tadqiq qiladi. 
 
* * * 
Inson qo‘li bilan yaratilgan hech bir narsa mukammal emas... 
 
* * * 
Xudo, farishtalar, u dunyodagi hayot va osmon jismlari insonning aqli ojizlik qiladigan, egallashi 
qiyin bo‘lgan ilm manbalaridir. Ular qanchalik a’lo darajada bo‘lsa, biz uchun shunchalar noma’lumdir. 
 
* * * 

---

Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf 
 
 
www.ziyouz.com
 
кутубхонаси
 
126
Matematika falsafaning eng avval kashf etilgan bo‘lagidir. Inson paydo bo‘lgandan so‘ng birinchi 
bo‘lib matematika kashf etilgan. 
 
* * * 
Modomiki, biz o‘zga fanlarda aniqlikka intilib, xatolardan xoli bo‘lishga intilarkanmiz, matematika 
har qanday ilmning, fanning poydevoriga aylanmog‘i lozim. 
 
* * * 
Bir guruh olimlar to‘g‘ri uslubga ega bo‘lmaganlari bois donishmandlikning muhim sirlari 
ochilmasdan qolmoqda. 
 
* * * 
Garchi Arastu sillogizm (ikki fikrni taqqoslab, ularning natijasi bo‘lgan uchinchi bir fikrni chiqarish)ni 
bilim manbai sifatida tan olgan esa-da, shunday holatlar bo‘ladiki, oddiy tajriba har qanday 
sillogizmdan ko‘ra yaxshiroq natija beradi. 
 
* * * 
Insonlarga sezgi orqali fikr yuritish asnosida bilish layoqati berilgan. Demak, sezgilarsiz ilm ham 
bo‘lmaydi. 
 
* * * 
Ilm-fan ilohiyot uchun ham foydalidir. Nuh alayhissalom kema yasab, to‘fondan qutulib qolgan. Bu 
ulkan kemaga Nuh alayhissalom va uning oilasi, yer yuzidagi jamiki tirik mavjudotlarning har biridan 
bir jufti jo bo‘lgan. Uzunligi 30 tirsakli kema quyi, ikkinchi va uchinchi oshyonadan iborat edi. Turgan 
gapki, bunday kemani handasa fanini bilmay turib yasash mumkin emas. 

---

Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf