Microsoft Word kasbiy psixologiya \355.\355.\355

Psixik  jarayonlar  (sezgi,  idrok,  xotira, 
xayol, diqqat). 
Psixik holatlar (emosional holatlar). 
Psixologik 
(ruhiy) 
xususiyatlar 
(temperament-mijoz, xarakter, qobiliyatlar). 
Agar 
psixologiya 
tarixiga 
nazar 
tashlaydigan bo’lsak, uning qadim o’tmishlarga 
borib  taqalishini  e’tirof  etish  mumkin.  Chunki 
odamzod  o’zining  o’zgalardan,  atrof-muhitdan 
ayri  anglay  boshlagan  davrdan  boshlab,  unda 
o’ziga  xos  ruhiy  holatlar  va  jarayonlar 
to’g’risida tasavvurlar shakllana boshlagan. Lekin ana shu tasavvurlar va tushunchalarni yaxlit tizimga 
solib,  uning  qonuniyatlari  to’g’risidagi  dastlabki  urinishlar  uning  fan  sifatida  shakllanishining 
ibtidosiga  to’g’ri  keladi.  Umuman  ruh  haqidagi  g’oyalar  qadimdayoq  Suqrot,  Platon,  Arastularning 
falsafiy qarashlarida shakllangan. Psixologiya fanining o’z oldiga vazifa qilib qo’yadigan muammolari 
juda  xilma-xil  bo’lib,  u  eng  avvalo,  psixik  faoliyatning  asosiy  qonunini  belgilash,  uning  rivojlanish 
yo’llarini  aniqlash,  har  bir  psixik  jarayonning  asosida  qanday  mexanizm  borligi,  uning  o’zgarish 
jarayonlarini ochib berish masalalarini o’rganadi. Psixologiya psixik faoliyatning u  yoki bu sharoitda 
qanday  ro’yobga  chiqqanligini  o’rganish  bilangina  shug’ullanib  qolmasdan,  bu  jarayonlarni  qanday 
boshqarib  borish  masalalarini  ham  ilmiy  asosda  o’rganadi.  Shuning  uchun  ham  ilmiy  psixologiya 
boshqa  barcha  o’rganilayotgan  predmetlar  orasida  eng  asosiy  fanlardan  hisoblanadiki,  uning  jamiyat 
rivojlanishi bilan ahamiyati yanada ortib va takomillashib boraveradi. 
Turli  mazmundagi  ta’sirotlar  tufayli  paydo  bo’ladigan  hissiy  holatlar  psixik  (ruhiy) 
hayotimizning  turli-tuman  ko’rinishlaridirki,  bularning  hammasini  psixologiya  fani,  jumladan, 
umumiy psixologiya o’rganadi.  
Tashqi  muhit  ta’sirotlari  bilan  munosabatda  bo’lish  tufayli  odamda  vujudga  keladigan  ruhiy 
(psixik) holatlarning yig’indisi psixika deb yuritiladi. 
“Psixika”  termini  yunon  tilidagi  psuxikos  (ruhiy,  jongaoid)  so’zidan  olingan  bo’lib,  yuksak 
darajada  tashkil  topgan  tirik  materiya  –  bosh  miyaning  obyektiv  olamni  sezgilar,  idrok,  tasavvur, 
xotira, hissiyot, irodaviy harakatlar kabi shakllarda aks ettirish demakdir.