Melioratsiya

15.2-rasm.  Transheyasiz drenaj yotqizadigan mashinaga ta ’sir etuvchi
tashqi kuchlar
Qumloq  tuproqning  qarshilik  kuchi  quyidagi  formula  yordamida 
aniqlanadi:
Fqtq = 2-103 ■
 kq • Atiq, kN 
(15.23)
bu  yerda  kq  -  qumloq  tuproqning  solishtirma  qazish  qarshiligi, 
MPa,  (kq  =  0,002-0,009  MPa);  Atiq -  tuproq  ichidagi  qumning yuzasi, 
m2.
Qumning  yoriq  devorlaridagi  ishqalanish  qarshilik  kuchi,  quyidagi 
formula orqali aniqlanadi:
Fish=2-103-x 1-A tiq.f tm,kN  
(15.24)
bu  yerda  x1-  tuproqni  metallga  beradigan  va yon  normal  bosimini 
tenglashtiruvchi  koeffitsient,  (x 1 
=0,1...0,3 
);  ftm  -  tuproqni  metall  bilan 
ishqalanish  koeffitsienti.
Fsq-  sizdirgich  materiallarining  qarshilik  kuchi,  kN,  u  (15.16) 
formula yordamida aniqlanadi.
245

---

Mashina  dvigateliga  tushadigan  umumiy  quwat  (12.23)  formula 
yordamida aniqlanadi.
15.3. Tuynukli drenaj quruvchi mashinalarni hisoblash
Mineral  tuproqlarda  tuynukli  (sizdirgich  materallari  va  quvursiz) 
drenaj  quruvchi  mashinalar.  asosan  passiv  ish jihozli, tuproqni  kesuvchi 
pichoq  va  uni  uch  qtsmiga  o'matiigan  tuproqni  zichlab,  siqish  orqali 
tuynuk hosil qiladigan ish jihozidan tashkil topgan.
Ish  jihozining  asosiy  ko‘ rsatkich  va  qiymatlarini  aniqlash:
tuynukning diametri  d, = o,050...0,300  m ; maksimal diametri,  dmax = | | ,  m;
tuynuk  hosil  qiladigan  ish  jihozining  silindr  qismining  uzunligi