Melioratsiya

14.1. Ko‘p cho‘michli kanal tozalagich mashinalarini hisobi
Bu  mashinalar  tubining  eni  0,4-1,0  m,  chuqurligi  2  m  gacha  va 
otkosning  nishabligi  1:1- 1:1,5  nisbatda  bo‘lgan  ochiq  sug‘orish 
kanallarini balchiq va o ‘t- butalardan tozalashga mo‘ljallangan.
Cho‘kindining  ko‘ndalang  kesim  yuzasi  quyidagi 
ifoda  bilan 
aniqlanadi:
A = A 2  -  A ,, rn2 
(14.1)
bu yerda  A2-loyihadagi  kanalning k o ‘ndalang kesim  yuzasi, m2,  u
(12.1)  formula  bilan  aniqlanadi; 
A r   tozalash  kerak  bo‘lgan  (cho‘kindi 
qalinligi  bilan)  kanalning  ko‘ndalang  kesim  yuzasi,  m2,  uni  quyidagi 
formula bilan aniqlash mumkin:
A ^ O ^  + m h ^h, 
(14.2)
bu  yerda  b p   kanal  tubidagi  cho‘kindining  eni,  m;  m  -  kanal 
otkosining nishabligi;  hr   kanalning cho‘kindigacha b o ig an   chuqurligi, 
m.
Mashinaning  texnik  ish  unumdorligi  quyidagi  formula  bilan 
aniqlanadi:
Ut = 0,06-q-z--j-^-, m3/soat 
(14.3)
225

---

bu  yerda  q -  cho‘michning hajmi,  1  (q =  16-45  1);  z -  bir daqiqa 
davomida cho‘michlardan  to‘kilgan tuproqni  soni  (z =  30-60 to‘k/min); 
kv-  cho‘michni  hajmidan  foydalanish  koeffitsiyenti  (kv  =  0,7... 1,25); 
kyum- tuproqni maydalash koeffitsiyenti.
Mashinaning  ish  unumdorligi  va  u  tozalashi  kerak  bo‘ladigan 
cho‘kindining  yuzasi  biian  bog‘iangan  tezligi,  (12.4)  formula  bilan 
aniqlanadi.
Ish  jihozi  aylanishining  chiziqli  tezligi5j/( = 0 ,5 - 1,0 ,  m/s  oraliqda 
bo‘ladi.
Qazish  kerak  bo‘lgan  tuproqning  qalinligi  quyidagi  ifoda  bilan 
aniqlanadi:
- 
U, ■
 sina
Sch  = — !--------- , m 
(14.4)