Mbaza. Uz imtihon javoblar

MBAZA.UZ IMTIHON JAVOBLAR 

3. Turli o‘simlik barglaridan foydalanib oddiy va murakkab barglarga ajrating.  

 

19-BILET 

1. Barglarning ichki tuzilishi haqida tushuncha bering ?  

Barglar  ham,  o‘simliklaming  boshqa  organlari  kabi    hujayralardan 

tuzilgan.  Birorta  o‘sirn1ikning  yangi  bargi-    dan  ko‘ndalangiga 

yupqa kesib olib, buyum oynasidagi bir  

tomchi  suvga  joylanadi,  so‘ngra  ustidan  qoplagich  oyna    yopib, 

mikroskopda  ko‘riladi  (36-rasm).  Barg  yaprog‘ining  ustki  va  ostki 

tomoni  po‘st  bilan  qop-    langan.  Uning  hujayralari  bir-biriga  zich 

yondashgan.  Barg    po‘stining  deyarli  hamma  hujayralari  shaffof 

bo‘lib, ular or-  qali yorug‘lik barg ichiga o‘tadi. Po‘st bargning ichki 

qat-  

lamlarini  shikastlanishdan  va  qurib  qolishdan  saqlaydi.  Barg  

po‘stida yana loviyasimon juft hujayralar bo‘lib, ularda si­ toplazma 

va  yadrodan  tashqari,  yashil  tusdagi  plastidalar      ham  bo‘ladi.  Ular 

barg  og‘izchalari  hujayralari  deyiladi.    Og‘izchalar  barglaming  faqat  ostki  tomonida 

emas, balki ust­ ki tomonida ham bo‘ladi. Barglaming ustki va ostki tomonidagi po‘sti 

oralig‘ida    barg  eti  hujayralari  joylashgan.  Ular  qobiq  hamda  sito­  plazma,  yadro, 

xlorofill  donachalaridan  tashkil  topgan.  Barg    eti  hujayralari  bir  necha  qavat  bo‘lib 

joylashgan.  Ustki  po‘st    tagidagi  qavat  ustunchalarga  o‘xshash  cho‘ziq  hujayralardan

 

tashkil topgan. Uning ostida ovalsi-  mon va yumaloq shakldagi hujayralar  joylashgan. 

Bargning ko‘ndalang kesmasida to-  mirlami ko‘rish mumkin. Ular ichida  qalin devorli 

o‘lik  hujayralardan  tash­  kil  topgan  o‘tkazuvchi  naylar  joylash­  gan.  Shuningdek, 

tomirlarda naycha-  lardan tashqari, cho‘ziq, bir-biri bilan  

zanjir shaklida ulangan tirik hujayralar  ham bor. Bu hujayralar to‘rga o‘xshab,  bir-biri 

bilan  ko‘p  sonli  teshikchalar    orqali  tutashgan  elaksimon  naychalami    hosil  qiladi. 

Bulardan tashqari, tomir­ larda yana po‘sti qalin, pishiq, juda uzun hujayra (tola)lar  

ham  bo‘ladi.  Bular  bargga  mustahkamlik  beradi.  Bargdagi    tomirlarda  suv  va  unda 

erigan  oziq  moddalar  harakatlanadi.    0  ‘tkazuvchi  naylar,  elaksimon  naylar  va  tolalar 

birgalikda  barg tomirining nay tolali boylamlarini hosil qiladi. Tomir-  lar barg etining 

hamma qismiga kirib boradi.