mavzu: XIX asrning –yarmi- XX asrning i-choragida turkiston o’lkasida tarbiya,maktab va pedagogik fikrlar. Reja

Mahmudxo`ja Behbudiy (1874-1919) Samarqandning Baxshitepa qishlog`ida ruhoniy oilasida tug`iladi. U adabiyot, tarix, geografiya, islom tarixi, siyosatshunoslik bilan shug`ullanadi. 27 yoshida Makkaga borib, hoji va mufti unvonlari bilan qaytadi.

Behbudiy 1899 yildan sayohatlarga chiqadi. Misr, Istanbul, Qrim, Qozon, Kavkazning ko`plab shaharlarida bo`ladi.

U o`lkada usuli jadid maktablarining eng birinchi nazariyotchisi va amaliyotchilaridan, jadidchilikni boshlaganlardandir.

Rajabamin qishlog`ida Shakuriy ochgan maktabni 1908 yili o`z hovlisiga ko`chirib keladi, unga har tamonlama yordam beradi.

U o`zbek va tojik tillarida «Kitobul-atfol» (Bolalar kitobi), «Muxtasari tarixi islom» (Islomning qisqacha tarixi), «Amaliyoti islom»,

«Aholi geografiyasiga kirish», «Rossiyaning qisqacha geografiyasi» kabi asarlarni yaratdi. «Behbudiy nashriyoti»ni tashkil etib, unda darsliklar, Turkiston, Buxoro, Xiva xaritasini bosib chiqaradi. Samarqandda kutubxona va qiroatxona ochishga boshchilik qiladi. Drammaturgiya sohasida qalam tebratadi (m-n, «Padarkush»),.

Behbudiy 1913 yildan «Samarqand» gazetasi va «Oyina» jurnalini chiqara boshlaydi.

U til o`rganishga yoshlarni da’vat etadi. Diniy ilmlar va dunyoviy ilmlar ulamolari kerak deb biladi. Behbudiy o`z maktabi uchun o`quv reja va dasturlar ishlab chiqadi. Uning maktabi 2 qismdan iborat edi: 1. Ibtidoiy qism. 2. Rushadiya. Birinchi bosqich 4 yil, 2 bosqichi ham 4 yil bo`lgan va unga birinchi bosqichni tugatganlar olingan.

U ilmning jamiyat rivojidagi rolini yaxshi tushungan va yoshlarni ilm o`rganishga chaqiradi, «Padarkush» dramasida ham ilmsizlikni qoralaydi.