Мавзу: Тош майдалаш, саралаш ва ювиш машиналари. Бетон ва қоришма

Табиий ҳолдаги ёки мавжуд қаттиқ-мўрт жисм (материал) 
ўлчамларини талаб қилинадиган ўлчамларгача қисқартириш жараёнига 
майдалаш ёки янчиш жараёни деб аталади. Айрим ҳолларда бу жараённи 
дастлабки ҳом ашёни тайёрлаб бериш бўлиб, ундан сўнг материал қайта 
ишлашга юборилади, масалан цемент ишлаб чиқариш учун. Бошқа 
ҳолларда масалан йўл қурилиши ва бетон қоришмасида ишлатиладиган 
майдаланган тош (щебень) ҳосил қилишда тўғридан тўғри олиб борилади.
Майдаланган тош бўлаклари, уларнинг ўртача диаметрига қараб йирик 
(100...350 мм), ўрта (40...100 мм) ва майда (5...40 мм) турларга ажратилади.
Мустаҳкамлик- бу материалга берилган ташқи кучлар таъсирида унинг 
ички зўриқиш кучларининг чидамлигидир. Бу кўрсаткичга мустаҳкамлик 
чегараси деб аталади .
Тоғ жинсларини сиқишдаги мустаҳкамлик чегараси (МПа) қуйидагича 
бўлиши мумкин; 250 МПа ва ундан юқори бўлганлари ўта мустаҳкам, 
150...250 МПа мустаҳкам, 80...150 МПа ўртача мустаҳкам ва 80 МПа гача 
бўлганлари юмшоқ. 
Мўртлик- бу жисмнинг сезиларсиз даражадаги пластик деформация 
таъсиридаги бузилишидир. Бу қўрсаткич, массаси 2 кг бўлган юкни 1 м 
баландликдан материалга бир неча бор берилган зарблар сони 
натижасида бузилиши билан аниқланади. Агар материал 2 зарбда 
бузилса - ўта мўрт, 2...5 зарбда бузилса - мўрт, 5...10 зарбда бузилса -
ёпишқоқ, 10 ва ундан юқори зарбда бузилса-ўта ёпишқоқ ҳисобланади

---

Тош майдалаш усуллари чизмаси:
a-
пачақлаш; b-зарбли; c-чақмоқли; d-синдириш; e-ишқалаб эзиш
.

---

Конструкцияси ва ишлатиш жараёни бўйича тош майдалаш
машиналарини қуйидаги туркумларга ажратиш мумкин: