Mavzu: O`zbek tilida so`z turkumlari tasnifi masalalari

So„zlarning morfologik tasnifi. Bu tasnifga binoan, so‗zlar, aytilganidek, ikki guruhga ajraladi:

1. 
   o‗zgaruvchi leksema;
   
2. 
   o‗zgarmas leksema.
   

O‗zgaruvchi leksema lug‗aviy shakl hosil qiluvchilarni qabul qila oladi. O‗zgarmas so‗z esa bunday xususiyatga ega emas. Bu tasnifda so‗zlarning o‗rni quyidagicha (3-jadval):

3. 
   jadval
   

Leksemalar
O„zgaruvchi	O„zgarmas
Fe‘l	Taqlid
Ot	Ravish
Sifat	Кo‗makchi
Son	Bog‗lovchi
	Yuklama
	So‗z-gap

O‗zgaruvchi turkum uchun tasniflovchi grammatik shakl mavjud. Masalan, otlarda son, subyektiv baho shakllari, fe‘llarda nisbat, o‗zgalovchi, harakat tarzi, sifatlarda daraja. O‗zgarmas so‗z bunday shaklga ega emas.

Bu tasnifda olmoshga o‗rin berilmagan, chunki u o‗zi ishora qiluvchi barcha mustaqil so‗z turkumiga xos o‗zgarish tizimiga ega. Shuning uchun olmoshning ot- olmosh, fe‘l-olmosh, sifat-olmosh, son-olmosh kabi turi mavjud. Ot-olmosh sonlanadi (son kategoriyasiga ega bo‗ladi), fe‘l-olmosh nisbatlanadi, tarzlanadi, o‗zgalanadi, sifat-olmosh darajalanadi, son-olmosh son shakllarini qabul qiladi.