Mavzu: Fonetika. Nutq a’zolari, aрparati. Artikulyatsiya. Tilning fonetik vositalari. Reja

Fonemalarning uch belgisi bor:

Akustik (eshitilish) jihatidan tovush biror jismning boshqa bir jism ta`sirida tebranishi va bu tebranishining quloqqa eshitilishidir. Nutq tovushlari tovush paychalarining tebranishidan hosil bo`ladigan ovozdan, nutq a`zolarida hosil bo`ladigan shovqindan iboratdir. Eshitilishi jihatidan tovushning balandligi kuchi tembri va cho`ziqligi farqlanadi. Tovushning balandligi tebranish miqdoriga bog`liq, agar tebranish qancha ko`p bo`lsa tovush shuncha baland bo`ladi yoki aksincha tebranish kam bo`lsa tovush shunchalik past bo`ladi. Nutq tovushlarining kuchi tebranishning shiddatiga bog`liqdir. Tebranish darajasi qanchalik katta bo`lsa, tovush ham hunchalik kuchli chiqadi. Tovushning kuchi o`pkadan chiqayotgan havo oqimining nutq a`zolariga qanday kuch(zarb) bilan urilishiga bog`liq.

• Akustik (eshitilish) jihatidan tovush biror jismning boshqa bir jism ta`sirida tebranishi va bu tebranishining quloqqa eshitilishidir. Nutq tovushlari tovush paychalarining tebranishidan hosil bo`ladigan ovozdan, nutq a`zolarida hosil bo`ladigan shovqindan iboratdir. Eshitilishi jihatidan tovushning balandligi kuchi tembri va cho`ziqligi farqlanadi. Tovushning balandligi tebranish miqdoriga bog`liq, agar tebranish qancha ko`p bo`lsa tovush shuncha baland bo`ladi yoki aksincha tebranish kam bo`lsa tovush shunchalik past bo`ladi. Nutq tovushlarining kuchi tebranishning shiddatiga bog`liqdir. Tebranish darajasi qanchalik katta bo`lsa, tovush ham hunchalik kuchli chiqadi. Tovushning kuchi o`pkadan chiqayotgan havo oqimining nutq a`zolariga qanday kuch(zarb) bilan urilishiga bog`liq.