Mavzu: Axborot risklarini sug’urtalash

Hozirgi paytda dunyoda axborotlashgan jamiyat jadal shakllanib bormoqda. Bu quyidagilarda namoyon bo’ladi: birinchidan, an‘anaviy bozorlar (xom ashyo, mehnat bozorlari) bilan bir qatorda axborot bozori vujudga kelmoqda. Axborot texnologiyalari bozori eng dinamik rivojlanib borayotgan bozor hisoblanadi. Butun jahonda kompyuter texnikasiga bo‗lgan talab o’sib bormoqda, dunyo telekommunikatsiyasi bozori yiliga milliardlab dollar daromad keltirmoqda. Ikkinchidan, axborot texnologiyalari jihatdan eng rivoj topgan mamlakatlar o’z iqtisodiyotini noishlab chiqarish sektorini rivojlantirish uchun qayta ixtisoslashtirmoqda. Bu mamlakatlarda bilim, axborot ishlab chiqarish, axborot xizmati va mahsulotlari bilan bogliq bolgan barcha sohalar an‘anaviy sanoatdan kora tez rivoj topmoqda va ularning iqtisodiy rivojlanishida yetakchi orin tutmoqda. Uchinchidan, hamma joyda shaxsiy kompyuterlar, dasturiy ta‘minot, aloqaning turli tarmoqlari tarqalib bormoqda. To’rtinchidan, barcha axborot resurslari, mahsulotlari, xizmatlari uchun erkin foydalanish kolami kengayib bormoqda. . Axborot inson uchun noyob va abadiy resursga aylanmoqda. Uning noyobligi hozirgi sharoitda faqat kuchayib bormoqda. Bizning nazarimizda, axborotning inson, jamiyat, iqtisodiyot uchun asosiy vazifasi va muhimligi undan foydalanish, unga murojaat etishdan iborat. Shu bilan birga axborot voqealar va hodisalar haqida xabar yetkazish manbai; qarorlar qabul qilishda resurs; jamiyat va insonga salbiy ta‘sir etuvchi manba; aqliy mulk ob‘ekti; tovar sifatida muomalada ishtirok etishi mumkinva abadiy resursga aylanmoqda. Uning noyobligi hozirgi sharoitda faqat kuchayib bormoqda. Bizning nazarimizda, axborotning inson, jamiyat, iqtisodiyot uchun asosiy vazifasi va muhimligi undan foydalanish, unga murojaat etishdan iborat. Shu bilan birga axborot voqealar va hodisalar haqida xabar yetkazish manbai; qarorlar qabul qilishda resurs; jamiyat va insonga salbiy ta‘sir etuvchi manba; aqliy mulk ob‘ekti; tovar sifatida muomalada ishtirok etishi mumkin

Aynan bir sub‘ektdan boshqasiga turli shakllarda o‗tib, axborot qiymatga ega bo‗ladi. Axborot resurslari ishonchli axborotni samarali qo’lga kiritish uchun tashkil etilgan ma‘lumotlar majmuini o‗zida ifoda etadi. O’zbekiston qonunchiligiga ko’ra, axborot resurslari – bu kutubxonalar, arxivlar, fondlar, ma‘lumotlar banki, axborot tizimining boshqa shakllarida joylashgan alohida hujjatlar va hujjatlar majmuidir. Axborot texnologiyasi - axborotni to’plash, saqlash, izlash, unga ishlov berish va uni tarqatishni ta‘minlaydigan, texnologik zanjirga birlashtirilgan ishlab chiqarish va dasturiy – texnologik vositalarining jami uslublaridir. Axborot tizimi muayyan korxonada biznes yuritishning shakllangan modelini o’zida namoyon qiladi. Uning yordamida bu yerda yuz berayotgan barcha asosiy jarayonlar aks etadi. Kompaniyaning axborot tizimi (yoki korporativ axborot tizimi) proeksiyalangan murakkab multimodelli ob‘ekt sifatida qaraladi va quyidagi an‘anaviy elementlarni o’z ichiga oladi: tarmoq, kompyuter, telekommunikatsiya uskunalari; dasturiy ta‘minot, axborotni muhofazalash usullari; xizmat ko’rsatmalari (instruksiyalari); ichki va tashqi kabel tarmoqlari.