Mavzu №. Amaliy mashg’ulot

YOtoq yara rivojlanishining 4 bosqichida klinik ko‘rinishlar:
1- – Terining butunligi saqlanib turgan holda, bosim to‘xtaganidan keyin ham o‘tmaydigan terining giperemiyasi.
2 – Terining doimiy giperemiyasi, epidermisning ajralishi, teributunligining yuzaki buzilishi.
3 –Mushak qavatigacha kirib brogan teri qoplamalari nekrozi.
4 – Barcha yumshoq to‘qimalarning suyaklargacha nekrozi.
Maxsus tayyorgarlikdan so‘ng hamshiralar yotoq yaralarga qarshi etarli choralarni ko‘rishadi. Profilaktik chora-tadbirlar quyidagilardani borat:
1) Suyak to‘qimalariga bosimni pasaytirish;
2) Bemorning harakatlari paytida yoki uning noto‘g‘ri joylashtirilishi natijasida matoga ishqalanish va shikastlanishlarning oldini olish;
3) Suyak do‘ngliklari ustidagi terining kuzatuvi;
4) Terining tozaligi va uning o‘rtacha namligini saqlab turish (juda quruq va juda nam bo‘lmasligi kerak);
5) Bemorni etarli darajada ovqatlanishi va suyuqlik ichishini bilan ta’minlash;
6) Bemorga harakatlanayotganda o‘z-o‘ziga yordam berish usullarini o‘rgatish;
7) Bemorning yaqinlariga o‘rgatish.
Ayniqsa, keksa yoshdagi va zaif bo‘lgan bemorlarda tezda paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan yotoq yaralar, tegishli parvarish va nazorat bilan bartaraf etilishi mumkin bo‘lgan katta asoratdir:
• Bemorni yotqizilgan holda muntazam harakatlanishini (bemor tez- tezo‘tirishi kerak) ta’minlash.
• Kuniga bir necha marta tanadagi muammoli joylarga kamforaning spirtli eritmasi bilan ishlov berish va massaj qilish.
• To‘shakni yaxshi sanitary holatda saqlab turish (to‘shakquruq, burmalarsiz, choklarsiz, tozabo‘lishi kerak). Tananing yotoq yara paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan soxalariga bosimni kamaytirish uchun shishirilgan valiklarni qo‘llash.


6.2. Analitik qism.
Analitik kismda vaziyatli masalalar yechish talabalarning klinik fikrlash kobiliyatini oshirish uchun xizmat kiladi.

1. Operatsiyadan keyingi davr deb ……… aytiladi.

~Operatsiyadan keyin ish qobiliyati tiklanguncha bo’lgan davr
~Operatsiya tugab 3-5 kun o’tguncha bo’lgan davr
~Operatsiya tugab 2-3 kun o’tguncha bo’lgan davr
~Operatsiyadan keyingi 10 kun o’tguncha bo’lgan davr
~Operatsiya tugab 1 oy o’tguncha bo’lgan davr

2. Operatsiyadan keyingi davrning erta fazasi davomiyligi qancha?

~Operatsiya tugab 2-3 xafta o’tguncha bo’lgan davr
~Operatsiya tugab 1 oy o’tguncha bo’lgan davr
~Operatsiyadan keyin ish qobilyati tiklanguncha bo’lgan davr
Operatsiya tugab 3-5 kun o’tguncha bo’lgan davr
~Reablitatsiya davri

3. Operatsiyadan keyingi davrning kechki fazasi davomiyligi qancha?

~Asoratlar paydo bo’lguncha davr
Operatsiyadan keyin 2-3 xafta o’tguncha bo’lgan davr
~Operatsiyadan keyin 3-5 kun o’tguncha bo’lgan davr
~Operatsiyadan keyin 1 oy o’tguncha bo’lgan davr
~Operatsiyadan keyin ish qobilyati tiklanguncha bo’lgan davr

4. Kattalarda gaz chiqaruvchi naycha …. chuqurlikka qo’yiladi?

~20-30 sm
~5-10 sm
~15-20 sm
~30-40 sm
~5 sm gacha

5. Kattalarda gaz chiqaruvchi naycha qancha vaqtga qo’yiladi?

~2-3 soatga
~1 soatga
~3-4 soatga
~4-5 soatga
~10 soatga

6. Suyak tortishini kamchiliklari:

~Bemorni transportirovka qilish mumkinligi
~Bemorni aktiv harakatlanishi mumkinligi
~Bemorni parvarishlashga xojat yo’qligi
~Bemorni majburiy uzoq vaqt o’rinda yotib qolishi
~Kamchiligi yo’q

7. Gastrostoma bu zondni teri orqali …….. qo’yish?

~Oshqozonga
~12 barmoq ichakga
~Ingichka ichakga
~Qizilo’ngachga
~Yo’g’on ichakga

8. To‘qima va a’zolarga davo yoki diagnostik maqsadda ko‘rsatiladigan mexanik ta’sirot nima deb ataladi?

~Transfuziya
~Repozitsiya
~Reinfuziya
~Operatsiya
~Yatrogeniya

9. Ko’krak bo’shlig’i a’zolari operatsiyasidan keyingi davrda qon oqishi sodir bo’lgan bemorlarda qanday belgilar kuzatiladi, quyidagidan tashqari?

~terisi oqaradi va sovuq ter qoplaydi
~plevra bo’shlig’ga qon yig’iladi
~qorin bo’shlig’iga qo’yilgan drenaj naychadan qon oqadi
~pul’s tezlashadi va AQB pasayadi
~plevra bo’shlig’iga qo’yilgan drenaj naychadan qon oqadi

10. Churrani kesish operatsiyadan keyingi bemor parvarishlanganda nimaga e’tibor berish kerak?

~siydik chiqishiga
~ich kelishiga
~yorg’oqni shishiga
~barchasiga
~qusishga

11. Shikastlangan bemorni parvarishi, quyidagidan tashqari?

~karovatga yotqiziladi
~ovqatlantiriladi
~og’riqsizlantiriladi
~tuvak, utka tutiladi
~operatsiya sohasi vaqtida tozalanadi

12. Kolostomali bemorlarni parvarishlash quyidagilardan iborat?

~Kolostoma atrofi terisiga Lassar pastasi surtish
~Axlat qabul qiluvchi moslamani qisqichini ochiq holda qoldirish
~Oshqozonga teri orqali o’rnatilgan naychadan vaqtida ovqat yuborish
~Sistosma atrofi terisiga quruq bog’lama bog’lash
~To’g’ri ichakdan axlat chiqishini vaqtida nazorat qilish

13. Kolostomali bemorlarni parvarishlash quyidagilardan iborat?

~Ingichka ichakka qo’yilgan stoma atrofi terisiga Lassar pastasi surtish
~Axlat qabul qiluvchi moslamani almashtirish
~Oshqozonga teri orqali o’rnatilgan naychadan vaqtida ovqat yuborish
~Sistosma atrofi terisiga quruq bog’lama bog’lash
~To’g’ri ichakdan axlat chiqishini vaqtida nazorat qilish

14. Qorin bo’shligi shikastlangan bemorlar parvarishi amalga oshriladi, quyidagidan tashqari?

~karovatda yotqizish
~yotoq yaraning oldini olish
~ogriqsizlantirish
~qorin ahvolini kuzatish
~vaqtida sifon huqna o’tkazish

15. Bemor qusganda unga yordam ko’rsatishda nima qilinmaydi?

~og’iz bo’shlig’idan qusgan moddalarni tozalab olish
~shifokorni chaqirish
~ovqat beriladi
~pastki jag’ini oldinga va pastga bosish
~boshini yon tomonga burish

16. Xoletsistektomiyadan keyingi bemorni parvarish qilinganda nimalarga e’tibor berish kerak?

~peritonitga
~terini sarg’ayishiga
~qusishiga
~axlati rangiga
~barchasiga

17. Gastrektomiya operatsiyasidan keyingi bemorni parvarish qilinganda nimalarga e’tibor beriladi, quyidagidan tashqari?

~ichki qon ketishiga
~tashqi kon ketishiga
~qusishga
~ich ketishiga
~qancha ovqat ko’p eyishiga

18. Muzxalta quyidagi holatlarda ishlatiladi ….?

~Yara kasalligi xurujida
~Spastik kolitda
~Ichki qon ketishda
~Tashqi qon ketishda
~V va G

19. Katta yoshdagi bemorlarni operatsiyadan keyin qaysi joyida tana haroratini o’lchash mumkin emas?

~Qo’ltiq ostida
~Ogiz bo’shlig’ida
~To’g’ri ichakda
~Qinda
~Chov sohasida

20. Gastrostoma operatsiyasi qilingan bemor qanday ovqatlantiriladi?

~operatsiya kuni ovqat berilmaydi
~tili, og’zi, namlab turiladi
~24-48 soatdan keyin suyuq ovqat Jane shpritsi yoki shisha voronka orqali gastrotomaga yuboriladi
~A, B va V
~operatsiya kuni to’yib ovqatlantiriladi