Matn yaratishning o‘ziga xos xususiyatlari reja: Reja Matn va uning turlari

Manbalarni keltirib o‘tish
Agar siz kimningdir ishidan yordam olsangiz, uni ko‘rsatishingiz kerak, siz bundan to‘g‘ri foydalanib bajargansiz. Buni amalga oshirishning 2 xil yo‘li bor:

• 
  Qisqacha mazmun
  

(Smit zamonaviy davlatlar hokimyatni o‘z qo‘lida turli xil yo‘llar bilan ushlab turganini ta’kidlab o‘tdi. )

• 
  Qo‘shtirnoq usuli
  

(Smitning fikricha, “Maqsad shuki davlat panada turishi emas, yangi hokimyat ko‘rinishlarini rivojlantirish”)
Bu sitatalar asosiy matn oxiridagi quyidagi tavsilotlarni o‘z ichiga olgan havolalar ro‘yxatiga bog‘langan.

Muallif	Sana	Sarlavha	Chop vaqti	Matbuot
Smit	2009	Hokimyat va davlat	Basingstoke:	Palgrave
				Macmillan

Sitata o‘quvchiga matnni ancha aniq qilib beradi. Siz Smitni o‘qidingiz va undan fikr oldingiz. Bu havola o‘quvchiga kerakli ma’lumotlarni topish uchun manba beradi. Agar o‘quvchiga ko‘proq tafsilotlar kerak bo‘lsa.
Ko‘chirmachilik darajalari

Garchi ko‘chirmachilik asosan birovning ishini ko‘chirishni anglatsa ham, buni aniqlash har doim ham oson emas.




Holat Ko‘chirmachilik

1. 
   Paragrifni ko‘chirish, ammo bir necha so‘zlarni o‘zgartirish va sitata berish
   

2 Sitatasiz web saytdan ko‘chirib olish

3. 
   Ikkita paragrafni kursdoshingizning essesidan sitatasiz ko‘chirish
   

4 Manba ko‘rsatib daftardan chizma olish

5. 
   Manbadan qisqacha manba olish, sitata berib, ammo qo‘shtirnoqdan foydalanish
   

6 Umumiy bilimlardan foydalanish

7. 
   O‘zingiz oldin yozib, baholangan essedan paragraf olish
   

8 Shaxsiy tajriba natijalaridan foydalanish

9. 
   Topikni guruhda muhokama qilish va ularning fikrini o‘z ishingizda qo‘llash
   

9. 
   Ba’zi ma’lumotlarni qisqacha xulosasidan foydalanish, ammo muallif ismini xato yozish
   

Ko‘chirmachilikdan xulosalash orqali saqlanish.
Qo‘shtirnoqlar oshib ketmasligi kerak, shuning uchun siz o‘zgalar ishini xulosalab o‘z ishingizda foydalanishni o‘rganishingiz kerak. Bu sizning matnni tushunishingizni isbotlaydi.
Xulosa sifatida shuni aytish kerakki, noshirlik va tahririyat faoliyatida muharrirlik, tahrir etish ishlari murakkab bosqichlar asosida amalga oshiriladi. Bu faoliyat zamirida qo‘lyozma matnlarning o‘qishli, samarali, sifatli chiqishi, ommaviy auditoriyaga “hazmi yengil”, tushunarli, ifodali tarzda yetkazib berish maqsadi yotadi. Bu jarayonda ishtirok etuvchi ijodkorlar – muharrirlar, adabiy xodimlar doimo bu ishga nisbatan jiddiy va e’tiborli munosabatda bo‘lishlari talab etiladi.

Adabiyotlar ro‘yxati:

1. 
   Xolmonova Z. Adabiy tildan ma’ruzalar umumlashmasi-T.: «O‘zbekiston»
   

2013, 250 b.

2. 
   Husanov.N., Rasulova Z. Lotin yozuviga asoslangan yangi o`zbek alifbosi va imlosi. T.: TMI, 2004.
   

3. 
   Husanov.N., Husanova M., Xo`jaqulova R., Yusupov E. “Iqtisodiyotda texnik yozuv”. T.: “Fan va texnologiya markazi”, 2012. 152 b.
   
4. 
   Stephen Bailey. Academic Writing. A Handbook for international student`s. London, 2015.
   

3. 
   Jerald Alred, Charles Brusaw, Walter Oliu. Hahdbook of technical writing. New York, Copyright 2003.
   

[14: 26-30-betlar]