Марказий Европа халқлари

Оила ва оилавий турмуш

• Ҳозирги кунда Европадаги барча хақларда кичик оилалар ота-она ва уларнинг фарзандларидан иборат моногам оилалар кўпчиликни ташкил қилади. Ўтмишда йирик ёки кўпавлодли оилалар кўп бўлиб, биргаликда хўжалик юритадиган бу хилдаги оилаларни унинг кекса авлоди вакилларидан бири бошқарган. Йирик патриархал оилалар унсурлари XIX асрда ҳам сақланган. Баъзи жойларда (масалан, албанларда) ҳозиргача мавжуд. Европаликлар учун ҳозирда нисбатан кеч никоҳлар хусусиятли. Бу маълум даражада кичик оилаларнинг аксари кўпчилиги билан ҳам изоҳланади.

Никоҳ

• Никоҳга кириш барча Европа халқларида байрам тантаналари, тўй давомида турли анъаналарни намойиш этилиши кўзда тутилади. Ўтмишда қатор удумлар келинни эрли хотинлар сафига ўтганлигини рамзий ифодалаган. Тўй арафасида йигит дўстларига, қиз дугоналарига хайрлашув базмини ўтказиб беришган.

Байрамлар ва ижтимоий турмуш

• Энг кўп нишонланадиган байрамлар Исонинг туғулиши (Раждество 24 декабрдан 25 декабрга ўтар кечаси) ва Пасха. Айни пайтда католик ва протестантларда Рождество, проваславларда Пасха кенг нишонланади.
• Рождествога арчани безаш анъанага айланган. Бу одат XVIII асрнинг иккинчи ярмида Эьлзасда бошланиб, кейинчалик Европанинг бошқа халқларига тарқалган.

Рождество

• Рождествода бир-бирларига совға улашиш ҳам анъанага айланган. Болаларга совғани оёқ кийимлари ичига, кровати остига ёки махсус пайпоққа солишиб, уни рождество бобоси (инглиз ва немислар учун Санта Клаус, францияликлар учун Пер Ноэлем, италияликлар учун Баббо Натале) келтиргани айтилади. Рождество одатда оила даврасида ўтказилади. Ундан фарқлироқ Янги йилни аксари кафеда кутиб олиниб, тунда байрам сайллари ўтказилган.

Баҳорги байрам

• Баҳорги байрам оммавий сайллар билан ўтказиладиган масленица бўлган. Италияликлар, французлар ва яна қатор халқлар масленицага карнаваллар уюштирганлар. Карновалларда кўплаб аҳоли қатнашган: одамларнинг завқли юришлари махсус кийимлар кийиб тарихий мавзуларда сахна томошалари кўрсатилган.