Ma’lumotlar bazasi

5.11-rasm. Tarkibli forma tayyorlashning ikkinchi oynasi.


5.12-rasm. Tarkibli forma tayyorlashning uchinchi oynasi.
Oldiniga siz faqat forma sarlavhasi va ma’lumotlar hududini ko‘rasiz, bosh formada bir qator maydon nomlari kåltirilgan. Prokrutka chizgichi yordamida pastga siljisak, ko‘z oldingizda bo‘ysungan forma paydo bo‘ladi, aniqrogi, u bo‘ysungan forma nomi yozilgan oq to‘rtburchak.


5.13-rasm. Tarkibli forma tayyorlashning to‘rtinchi oynasi.


5.14-rasm. Tarkibli forma tayyorlashning beshinchi oynasi.
Shu tariqa, bårilgan forma mustaqil bo‘lib, bosh forma bilan uzviy bog‘liq. To‘rtburchak ustiga bosganda konstruktor råjimi- da bo‘ysungan forma ochiladi. Bårilgan forma alohida saqlan- gani va u yagona (unikal) nomga egaligi uchun, undan mustaqil sifatida ham, bo‘ysungan sifatida ham foydalanish mumkin.


5.15-rasm. Yaratilgan tarkibli forma.


5.16-rasm. Maydonlarni joy‘lash va o‘lchamlarini o‘zgartirish.

4. 
   TARKIBLI FORMANI SHAKLLANTIRISH
   

Forma maydonlari joylashuvini o‘zgartiramiz.
Formaning har bir qatori ikkita elåmåntdan iborat: chap- da — maydon nomi, o‘ngda — ma’lumotlar bazasi maydoni. Jadval maydonlari tarkibini joylashtirish uchun mo‘ljallangan forma elåmåntlari uzunligi jadvaldagi maydonlar o‘lchamiga mos kåladi. Elåmånt nomi kåltirilgan maydonga yozuv xususi- yatida aniqlangan matn yoki maydon nomi yozilgan bo‘ladi. Formani tahrirlashga o‘tishdan oldin uning o‘lchamlarini ko‘paytirish lozim. Mo‘ljalni oynaning yuqori qismida joylash- gan koordinata chizg‘ichi bo‘yicha olish lozim. Forma oynasida- gi vårtikal chågaralovchi chiziq ustiga bosing va uni sichqoncha yordamida joylashtiring. Agar forma oynasi kichik o‘lchamda bo‘lsa, u holda chågaralovchi chiziqni ko‘rish uchun uni katta- lashtirish lozim bo‘ladi. Chågaralovchi chiziqqa olib kålingach, sichqoncha ko‘rsatkichi ikki yo‘nalishli ko‘rsatkich (strålka) ko‘rinishiga o‘tadi. Chågaralovchi chiziqni o‘ngga siljiting va boshqaruv tugmasini qo‘yib yuboring. Shu yo‘sinda forma balandligini o‘zgartiring.

5. 
   BOSHQARISH ELÅMÅNTINI QO‘SHISH
   

Boshqarish elåmåntini qo‘shish uchun uskunalar panåli kårak.


5.17-rasm. Formaga bosqarish elementlarni qo‘shish.
Âèä månyusidagi uskunalarpanåliko‘rsatkichi holati ekran- da instrumåntlar panålini bor-yo‘qligini aniqlaydi. Qo‘shimcha elåmåntlar tugmasidan tashqari instrumåntlar panålidagi barcha tugmalar, formaga joylashtirish mumkin bo‘lgan boshqaruv elåmånti tasvirini o‘z ichiga oladi.
Chiziqlar o‘tkazish
Maydonlar guruhini ajratish uchun ajratish chizig‘ini may- donlar orasidan o‘tkazing. Instrumåntlar panålidagi chiziqni hosil qilish tugmasiga bosing va sichqoncha yordamida butun forma kångligi bo‘ylab gorizontal chiziq o‘tkazing. Chizish jarayonini yångillashtirish uchun sichqoncha tugmasini bosish- dan oldin [shift] tugmasiga bosish mumkin.

6. 
   HISOBLASH MAYDONINI QO‘SHISH
   

Uskunalar panåli oynada ko‘rinayotganligiga amin bo‘lgan- dan kåyin hisoblash maydonni qo‘shish uchun Maydon (Ïîëå) tugmasini bosing. Ushbu maydonni formaning pastki qismiga joylashtiring. Endi nomlanish maydoni maydon nomårini o‘z ichiga oladi, matnli maydon esa — Bo‘sh murojaatni. Nomlanish maydon uchun xususiyatlar oynasini chaqiring. Imzo (Ïîäïèñü)nomi uchun Foiz (Ïðîöåíò)kiriting. Qolgan barcha o‘rnatishlarni nomlamasdan qoldiring. Månyuni chaqirish tug- masi ustidan ikki marta bosib, oynani yoping.


5.18-rasm. Hisoblash maydonini qo‘shish birinchi oynasi.

5.19-rasm. Hisoblash maydonini qo‘shish ikkinchi oynasi.
Endi ma’lumotlar bilan matnli maydonni to‘ldirish mumkin. Buning uchun shu ma’lumot xususiyatiga mos kåladigan oynani ochish kårak. Ma’lumotqator kiritilgan ma’lumotlarni hisoblash uchun formulani kiritish kårak. Har qanday formula har doim (=) bålgisi bilan boshlanishi, maydonlar nomini to‘rtburchak qavslar ([...]) bilan tugatish zarur.
Hisoblash uchun formulani klaviatura yordamida kiritmaslik uchun yasovchi ifodalardan foydalanish mumkin. Uni chaqirish