Malakasini oshirish instituti tabiat bilan tanishtirish

Bolalarbilimlarinimustahkamlashuchunsavolvatopshiriqlar
: 
-Qanday suratni ko’rdik? 
-Xo’rozning rangi qanday?
-Tovuqning rangi qanday?
-U kattami? Kichikmi?
-Qanday jo’jalarni ko’rdik? 
-Qanday o’yin o’ynadik? 

---

98 
Maktabga tayyorlov guruhda tabiat bilan tanishtirishning ish mazmuni
 
Jonsiz tabiat. 
Bolaning jonsiz tabiat hodisalari haqidagi tasavvurlarini 
shakllantirish.
Bolaning o’zi uchun yangi bo’lgan narsalarning xususiyatlarini bilib olishga 
qiziqishini rag’batlantirish. Havoning xususiyatlari bilan tanishtirish. Bola uchun 
tushunarli vositalar yordamida havo hamma joyda: suvda, g’ishtda, yerda va 
boshqalarda mavjudligini tajribalar orqali ko’rsatish. Havoning qayishqoq bo’lishi, 
ma’lum hajmni egallashi (sovun ko’piklarini puflash, sharlarni puflash) mumkinligini 
ko’rsatish. Havo harakatlanadi, shamol daraxtlarni egadi, buyumlarni joydan-joyga 
ko’chirishi va shuningdek, harakatga qarshilik ko’rsatishi mumkin (parashyut). 
Bola o’zining mustaqil dalillarini keltirib, voqealarni muhokama qilishini 
rag’batlantirish. Bolaga shamol qanday paydo bo’lishini oddiy misollar bilan 
tushuntirish. SHamol-havoning harakati degan xulosaga amaliy tajribalar (qog’oz 
parchalarini stol ustiga sochib, daftar bilan yelpisak, ular uchib ketadi. Puflangan shar 
og’zini qog’oz parchalariga to’g’rilab bo’shatsak, shardan chiqayotgan havo qog’oz 
parchalarini uchirib yuboradi) orqali tushuntirishga erishish. 
Havo va suv bilan amaliy tajriba o’tkazish orqali havo haqidagi tushunchalarini 
kengaytirish, sharni puflaganda sharning ichida havo paydo bo’lishi, suv solingan 
tog’oraning ichiga sharni solib, undan asta –sekin havo chiqarilsa, suv yuzasida 
mayda ko’pikchalar paydo bo’lishiga bolaning e’tiborini qaratish.
Bolani magnitning tortish va o’zidan itarish xususiyatlari bilan tanishtirish. 
Magnit o’ziga metall buyumlarni tortishi, magnitning tortish xususiyati to’siqlar 
ortida ham namoyon bo’lishi, agar temir buyumlar suv ichida, qog’oz, plastmassa, 
yog’och, karton ortida turgan bo’lsa ham magnitga tortiladi). 
Bolaning tabiat hodisalarining oddiy sabab-oqibat aloqalarini bilishga 
qiziqishlarini rag’batlantirish. Tabiatda yomg’ir yog’ish hodisasi, bulutlarning 
qanday paydo bo’lishini, suvning bug’lanishi bo’yicha oddiy amaliy tajribalar 
o’tkazish yo’li bilan tushuntirish.
Ye
r yuzidagi turli suv havzalari sathidagi suv 
parlanib, tepaga chiqadi, u yerda bulut shakliga kirib, kattalashadi, so’ngra sovib, 
pastga yomg’ir bo’lib tushadi, degan xulosaga kelishlariga yordam berish
.
Bir xil kattalikdagi idishlarda turli narsalar (qum, qog’oz bo’laklari, paxta, 
mayda toshchalar) har xil og’irlikda bo’lishini tushuntirish.
Bolaning O’zbekistonda tog’lar, o’rmonlar, dengiz, daryolari borligi haqidagi 
tushunchalarini kengaytirish. Tog’, o’rmon, dengiz, daryo kabi atamalarni solishtirib, 
farqini ajrata olishga, ularda yashaydigan hayvonlar va o’simliklar haqida qisqacha 
tushunchaga ega bo’lish.