Maktabgacha yoshdagi



Download 16,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/273
Sana05.03.2022
Hajmi16,02 Mb.
#483572
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   273
Bog'liq
maktabgacha yoshdagi bolalar psixologiyasi

 
 
b
 
13-rasm.
Ikkilanuchi tasvirlar: a – Rubin vazasi; b
 
– rasmda nimalarni 
ko‘rayapsiz? (Psixolog Djozef Yastrov chizgan rasmlar).
Idrok darajalari.
Idrokning o‘tmish tajribaga bog‘liqligi ap-
persepsiya (lotincha ap – taalluqli, perceptio – idrok demak-
dir) deb ataladi. Turli kasb kishilari bitta narsaning o‘zini turli-


119
cha idrok qiladilar. Gulni ko‘zdan kechirayotgan rassom guldagi 
ranglar ning uyg‘unligiga e’tibor bersa, botanik qaysi sinfga man-
subligi nuqtayi nazaridan qaraydi, agronom yem-xashak turi si-
fatida qaraydi va hokazo. Bizning ongli idrok etishimiz persep-
siya de yiladi. Narsalarni noto‘g‘ri, buzib idrok qilish illuziya deb 
ataladi. Bu singari rasmlarni ko‘zdan kechirishda xatoga yo‘l 
qo‘yadilar, chunki bu illuziyalar sezgilarimiz va idrokimizning 
xususiyatlariga bog‘liqdir. Ayrim illuziyalarning nomlarini aytib 
o‘tamiz:
1) ochiq (yorqin) va bo‘g‘iq rang illuziyasi;
2) kontrastlik illuziyasi;
3) butun xususiyatlarning bo‘laklarga ko‘chishi illuziyasi;
4) narsalar tepa qismining kattalashib ko‘rinishi illuziyasi;
5) chiziqlar yo‘nalishining o‘zgarishi illuziyasi;
6) perspektiva illuziyasi.
a
f
d
b
 
 14-rasm.
15-rasm.
14-rasmdagi chiziqlarning qaysi biri uzun? 
15-rasmdagi kvadratlarning qay biri katta? 
Gallutsinatsiya – (lot. hallucinatio – alahlash, bosinqirash, 
valdirash) real voqelikdagi narsa va hodisalarning analizatorlar-
ga bevosita ta’sirisiz ongimizda turli obrazlarning xayoliy ravish-
da paydo bo‘lishidan iborat psixopatologik hodisa. Gallutsinatsi-
ya sezgi a’zolarimizning normalariga qarab ko‘ruv, eshituv, hid va 
boshqa turlarga bo‘linadi. Gallutsinatsiya psixik kasallikning bel-
gisi bo‘lib, bosh miya qobig‘idagi qo‘zg‘alish jarayonlarining pa-
tologik sustligi natijasida, ba’zan nerv sistemasining zaharlanishi 
yoki haddan tashqari toliqishi natijasida ro‘y beradi.
Idrokning shakllari
Tevarak-atrofimizni qurshab olgan moddiy olamdagi bar-
cha narsalar fazoda joylashgan bo‘lib, muayyan o‘rin egallaydi, 


120
ular dan har birining o‘z katta-kichikligi, hajmi va shakli bor.
Ular bizga va boshqa narsalarga nisbatan ma’lum masofada tura-
di. Narsalarning ana shunday fazoviy holatlarini ko‘z o‘ngimizda 
aks ettirishimiz 

Download 16,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   273




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish