№
Oziq-ovqat mahsulotlari nomi
β-radiatsiyalanish qiymati
K-40,
Бк/кг *(O’Q=0,5)
1
Anor
0,35
2
Go’sht
0,30
3
Tarvuz
0,79
4
Kartoshka
0,31
5
Bodring
0,69
6
Pomidor
0,28
(O’Q=0,5) Kaliy-40ning oziq-ovqat mahsulotlariga aralashuv darajasi
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Eshkaraev Sadridin, Babamuratov Nurmamat, Safarov Azamat,
Chorieva Sarvara,
Kholmurodov Mahmatkarim. Radiometric determination of the presence of cesium-
137 and strontium-90 radionuclides in food. European Journal of Molecular &
Clinical Medicine ISSN 2515-8260 Volume 7, Issue 11, 2020. 404-410 page.
2. А.П. Говорун, В.И. Никсонов, В.Н. Потапов и др. Способ определения
удельной активности Sг-90 в почве методом полевой спектрометрии, Вопросы
радиационной безопасности, №2,1997, стр. 42-50.
3. С.В. Мамихин, Ф.А. Тихомиров, А.И. Щеглов. Динамика содержания Cs-137
в лесных биоценозах, подвергшихся радиоактивному загрязнению в результате
аварии на Чернобыльской АЭС. Экология, №2,1994, с. 43-49.
4. Эшкараев С.Ч. дисс на соис. уч. степ. докт. филос. хим. наук. Самарканд-
2020. С-110.
422
OLXO’RI (QORA G’AYLOLI) MEVASINI SUBLIMATSION USULDA
QURITISHDA MIKROTO’LQINLARDAN FOYDALANISHNING
SAMARADORLIGI
1
Meliboyev M.F.,
2
Mamatov S.M.,
1
Ergashev O.K.,
1
Qodirov O.R.
1
Namangan muhandislik-texnоlоgiya instituti
2
Toshkent shahridagi Vebster universitet
Namangan muhandislik-texnоlоgiya instituti, magistranti
Qishloq xo’jaligi va oziq-ovqat maxsulotlarini saqlash va qayta ishlashning
asosiy va dolzarb usullaridan biri bu quritish xisoblanadi. Mahsulotlarni quritishdan
asosiy maqsad yil davomida ushbu maxsulotlarga bo’lgan axoli extiyojlarini
qondirishdan
iborat.
Quritish
mahsulotlarning
suv
faolligini
pasaytiradi,
mikrobiologik jarayonlarni to’xtatadi. Shu bilan birga quritilgan mahsulotlarni
saqlash davrida kimyoviy tarkibini maksimal darajada saqlab qoladi. Oziq-ovqat,
qishloq xo’jaligi mahsulotlarini vitamin va minerallarni saqlashdan tashqari, bu usul
bilan mahsulotlarni qayta ishlanganda saqlash muddatini uzaytiradi.
Olxo’ri (qora g’ayloli) mevalarini sublimatsion usulda quritish davrida
dielektrik mikroto'lqinlardan foydalanib eksperimental natijalar olish, quritish davri
davomida olxo’ri (qora g’ayloli) mevalariga mikroto’lqinlar bilan ishlov berib
quritilganda quritish davri davomiyligi qisqarishiga erishilаdi. Tadqiqot ob'ekti
sifatida olxo’ri (qora g’ayloli) mevasining “feoletovaya” navi tanlangan. Quritish
jarayonida mahsulotlarga mikroto‘lqinlarni ta’sir ettirib va ta’sir ettirmasdan xoldagi
quritish davri, maxsulotning organoleptik ko‘rsatkichlari taxlil qilingan.
Olxo’ri (qora g’ayloli) mevalarini quritishda birinchi navbatda maxsulot tarkibi
o’rganiladi chunki ushbu maxsulotlar tarkibida juda xam nozik bo’lgan foydali
elementlar issiqlik ta’sirida tarkibi buzilishiga olib keladi.
Olxo’ri (qora g’ayloli) oziq-ovqat sanoatida inson hayotida katta ahamiyat kasb
etadi. G’ayloli mevasi pishmasdan yerga to’kilgandan boshlab pishib yetilgunicha
turli maxsulotlar olinadi.
Respublikamizda mavsumda yetishtirilayotgan maxsulotlardan olxo’ri (qora
g’ayloli) mevalarini sublimatsion usullarda quritilganda quritish davri davomiyligi
uzoq jarayon bo’lganligi xisobiga maxsulot tannarxi, katta energiya sarflanishi va
iqtisodiy samaradorligi ortib ketmoqda, quritish davomiyligi mahsulot turiga qarab
20 soatdan 24 soatgacha bo’lishi aniqlandi, mevalarni quritish iqtisodiy jihatdan
qulay bo'lishi kerak.
Olxo’ri (qora g’ayloli) mevalarini sublimatsion quritish kamerasida quritish
davri davomida dielektrik mikroto'lqinlar bilan ishlov berib quritilgan mevalar inson
organizmi uchun foydali bo’lgan vitamin va elementlari saqlanib qoladi.
Mevalarni quritishda vakuum-sublimatsion quritish kamerasida dielektrik
mikroto'lqinlar tasir ettirib qulupnay mevalarini quritish davri davomida tasir ettirib
quritish davrini qisqartiriladi.
Mevalarni sublimatsion usulda quritilgan maxsulot sifat jihatidan eng yaxshi
usul bo'lsada, u ortiqcha energiya iste'moli tufayli boshqa quritish usullaridan kamroq
423
ekanligi keng tarqalgan. Quritish davrida maxsulotlarga dielektrik mikroto'lqinlar
qo’llaniladi.
- muzlatish (6-8 soat, -20
0
C)
- dielektrik sublimatsion quritish
Mevalarni dielektrik sublimatsion quritish davrini qisqartirish uchun ishlab
chiqarish sharoitida quyidagi texnologik sxema orqali amalga oshiriladi:
Do'stlaringiz bilan baham: |