Madaniyatida tarixiy janrdagi tasviriy

 

---

16 
S.Abdullayev. 
“Toshkent 
oqshomi”
. 1974 yil.
1974 
yili 
yaratilgan 
“Toshkent oqshomi” asarida 
jazirama 
kundan 
so‘ng 
oqshomgi salqinda shahar 
bo‘ylab sayrga chiqib
, anhor 
bo‘yidagi 
o‘rindiqlarda 
o‘tirgan qizlar tasvirlangan. 
Kompozitsiyadagi qomatlar 
va 
anhor 
bo‘ylamasiga 
joylashtirilgan, 
asar 
iliq 
ranglar bilan birga sovuq 
ranglar
da ishlangan, o‘ng
tomonda chetda turgan qiz 
kiyimi 
iliq 
rangda 
tasvirlangan. Qiz kiyimidagi rang, surat ranglarini mutanosiblashtirgan va yoz 
oqshomining iliqlik hissini beradi. Qizning butun qiyofasi va harakatlari shakl-
shamoyili XX asr ikkinchi yarmi ruhiga mos keladi. 
“Shuni qoniqish bilan ta’
kidlash lozimki, rassomning asarlari madaniyatimiz 
tarixiga kirib bordi, san
’atda ularning o‘z o‘rni bor. Uning o‘zi ham o‘z ishini yuksak 
mahorat bilan bajarmoqda. Bu moda ortidan quvmaydigan shaxs. U nihoyatda iqtidorli 
va teran insondir. Uning asarlari mayin shakl-shamoyil
i, rang va yorug‘lik uyg‘unligi 
bilan ajralib turadi. Rassomning barcha qahramonlari nafaqat olamni kuzatadi, balki 
bir-
biri bilan uyg‘unlashib ketadi.
Yuqoridagilarning barchasini uning kartinalarida 
ochiq o
ydin ko‘rish mum
kin.
Rassomning 
barcha asarlarini birgalikda qaralsa, rassomning qalbi aniq ko‘ri
nadi. 
Barcha asarlarida poytaxtimiz Toshkentga bo‘lgan muhabbati ufu
rib turadi. Uning 
asarlari nafaqat nihoyatda uyg‘un, 
balki teran milliy hamdir. S.Abdullayevning 
qahramonlari aynan mamlakatimiz fuqarolaridir. Bu nafaqat qishloq, balki shahar 
odamlari tasvirlangan asarlarga ham tegishli. Uning qadri shunda, rassomning asarlari 
boshqa hech 
kimnikiga o‘xshamaydi. Surat pas
t
idagi yozuvni o‘qimasdanoq as
ar 
S.Abdullayevga tegishli ekanligi darhol bilina
di, negaki ijodkor o‘zining 
shakl-
shamoyil l
isoniga va rangtasvirda o‘z us
lu
biga ega”
15
.
Rassom S.Abdullayev asarlari kompozitsiyasi sodda va tushunarli, ularda davr va 
odamlarni aniq ko‘rish mumkin. 
Asar qahramonlari kayfiyati ham, ranglar ham, shakl-
shamoyil holatlar orqali beriladi. Uning asarlari katta obrazli poetik mazmunga ega va 
bu rassom ijodini “rangtasvir artistizmi maktabi” sifatida talqin etish mumkin, bu esa 
ijtimoiy, estetik ma
’
nodagi muhim voqelik hisoblanadi. 
Bu rassom ijodida go‘zallik 
haqidagi tasavvur shakllangan. U rassomning ongida mustahkam estetik qatlamni 
tashkil etadi. Rassom dunyoqarashi va shaxsiy qarashlari shakllangan yorqin inson 
hisoblanadi. Uning asarlari haqida gap ketganda teran tafakkur, qarashlar madaniyati 
va yuksak mahorati ta
’
kidlanadi. 
15
Борис Б.
Академик Сагдулла Абдуллаев подготовил к своему юбилею персональную выставку. 
[
Электронный ресурс]. Режим доступа: 
http://www.kultura.uz/view_3_r_5391.html  

---

17