Qarshi kurashning xukuqiy asoslarini mustahkamlash bu kurashda ilg’or hisoblangan mamlakatlar tajribasida ham alohida o’rin tutmoqda. Masalan, 1958-1999 yillar davomida AQSHda qabul qilingan 40 ta huquqiy akt u yoki bu darajada terrorizmga qarshi kurashning hukuqiy zaminiki mustaxkamlashni ko’zlaydi. Ularning eng muhimlari qatoriga maxsus «Prezident direktivasi» (1995 y.) va «Terrorizmga qarshi kurash haqidagi qonun»ni (1996 y.) kiritish mumkin.
Diniy-siyosiy ekstremizm va terrorizmdan katta talofot ko’rsatib ayrim boshqa davlatlar, jumladan, Isroil, Rossiya, Misr va O’zbekiston ham ana shu yo’ldan bormoqda. Ushbu mamlakatlarda qabul qilinayotgan qonunlar hamda boshqa xukuqiy aktlar tegishli davlat organlari, ayniqsa, xukukni muhofaza qilish muassasalarining tayyorlanayotgan qo’poruvchilik xurujlarini aniklash va ularning oldini olishdagi xuquqparini kengaytirishni ko’zlaydi. Mazkur yo’nalishdagi xalqaro tajribaning amaliy natijalari maxsus aksilterror harbiy bo’linmalarini tuzish, alohida ahamiyatga ega ob’ektlar, jumladan, yadroviy muassasalar, yirik suv xavzalari, ommaviy jamoat joylari himoyasini kuchaytirish, garovga olinganlarni ozod etishning muzokara mexanizmlarini yaratish va muntazam takomillashtirishga qaratilgan texnologiyalarning tug’ilayotganida o’zini namoyon etmokda.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov 2013 yilning 9 may kuni poytaxtdagi xotira maydonida jurnalistlar bilan o’tkazgan suhbatida bugungi dunyodagi mavjud bo’lgan siyosiy muammolarni qurol yo’li bilan hal qilib bo’lmasligini alohida ta’kidlanadi. Darhaqiqat, bugun dunyoning mafkuraviy manzarasini zo’ravonlik bilan o’zgartirib bo’lmaydi. Ilgari qaysi davlatining harbiy qudrati zo’r bo’lsa, o’sha davlat, dunyoda gegemon bo’lar edi. XX1 asrga kelib ahvol o’zgardi; endilikda qaysi davlatning harbiy qudrati emas, balki uning intellektual salohiyati kuchli bo’lsa, intellektual resurslarga boy bo’lsa, o’sha davlat dunyoda hukmron bo’ladi.
O’zbekistonda shu nuqtai nazardan ilmiy-ma’rifiy salohiyatini rivojlantirishga jiddiy e’tibor berishmoqda. 2013 yilda mamlakat byudjetining 34 foizi aynan ta’lim sohasiga ajratilganligi bejiz emas. Bunday g’amxo’rlikning natijasi o’laroq, ta’limga e’tibor jihatidan O’zbekiston bugungi kunda dunyoda 2-o’ringa chiqdi. Yoshlarimiz dunyo fan olimpiadalarida g’oliblikni qo’lga kiritmoqda. Misol uchun shu yilning 15-24 iyulь kunlari Moskvada bo’lib o’tgan kimyo bo’yicha 45-xalqaro olimpiadada 77 ta davlat ichida O’zbekistonlik yoshlar Buyuk Britaniya, Frantsiya, Germaniya, Ispaniya, Yaponiya singari rivojlangan davlatlar vakillarini ortda qoldirib, g’oliblikni qo’lga kiritganligi fikrimizning isbotidir.
Hozirgi davrdagi ilg`or va tajovuzkor g`oyalar, mafkuralar, ularning inson ongi va qalbiga ta`siri. Jahon demokratik mamalakatlari tajribasida mafkuraviy tarbiyaning boy imkoniyatlari, namunalari to`g`risida. XX asrda dunyoda g`oyaviy qarama-qarshiliklarning murakkab tus olishi. Jahon maydonlarini bo`lib olishga urinishlar.
Turli mintaqalarda sodir bo`layotgan va insoniyatga xavf solib turgan noxush hodisalarning tahlili. Inson, uning aql-idroki, zakovati va salohiyati. Ijtimoiy taraqqiyot, odam yaxlitligining asosiy omiliga aylanishiga ehtiyojning kuchayishi. Zamon bugun insondan o`z-o`zini anglab olishni taqozo etishi. Tahdidlarni bartaraf etish faqatgina insoniyat zimmasiga tushishi. “Xavf-xatar”, “risk” va “tahdid” tushunchalari, ularning mohiyati,nazariy jihatlari, namoyon bo`lish sabablari.
Manaviy va ma`fkuraviy immunitet tushunchalari, ularning shakllanishi. Hozirda namoyon bo`layotgan xavf-xatar va tahdidlar. Mafkuraviy muammolar va ma`naviy tahdidlar. Ularning jamiyat barqaror taraqiyotiga to`sqinlik qilayotgani.
Mafkuraviy kurashlarning umumbashariy va mintaqaviy muammolari. Buyuk davlatchilik shovinizmi, panislomizm, pansovetizm Markaziy Osiyo mintaqasida mafkuraviy jarayonlar: narkobiznes, ekologiya tangligi kabi umumbashariy muammolar. Diniy fundamentalizm va ekstremizmning zarari va uning fojiali oqibatlari. Mintaqada tinchlik va barqarorlikni saqlash muammolari va vazifalari.
O`zbekistonda amalga oshirilayotgan ilohotlarning milliy va umuminsoniy asosga qurilganligi. Islohotlar jarayonida odamlar tafakkuri va dunyoqarashida o`zgarishlarni amalga oshirish. Sub`ektivizm, manfaatparastlik, mahalliychilik, urug` – aymoqchilik kabi o`tmishdan qolgan illatlarni bartaraf etishning mafkura bilan bog`liq vazifalari.
Xalqaro maydonda mafkuraviy, g`oyaviy va informatsion kurashlar kuchayib borayotgan hozirgi murakkab va tahlikali davrda ma`naviy-ma`rifiy ishlarni zamon talablari asosida tashkil etish. Yoshlarni turli mafkuraviy xurujlardan himoya qilish. Turli xurujlarga qarshi izchil kurash olib borish.
Hozirgi shiddatli va murakkab sharoitda barkamol shaxsni tarbiyalashning o`ziga xos qiyinchiliklari. uning sub`ektiv va ob`ektiv omillari. o`quv muassasalari oldida turgan dolzarb muammolar va uni bartaraf etish yo`llari. Global asri davrida mediata`lim fanini ta`lim tizimiga joriy qilish zarurati. Ta`lim-tarbiya samaradorligining eng muhim natijasi bu yoshlarning hayotda o`z o`rnini topganlik darajasi ekanligi.
Do'stlaringiz bilan baham: |