M. S. Ernazarova, sh. S. Mahmadiyev, K. G‘

ә
kk
ә
, alashaqshaq
/so‘zlaridan qaysi biri bu shеvada bor 
ekan? 

---

148 
26./
Chug‘urchuq, 
q
כּ
r
ә
y
ә
l
כּ
q, 
y
ә
l
כּ
q
/ 
so‘zlarining 
qaysi 
birlari 
o‘rganilayotgan shеvaga xos? 
27.Shеvada /
tеmеnе, juvoldъz, yo‘g‘on igna
/ so‘zlarining qaysi biri qo‘lla-
nadi va qaysi ma‘noda? 
28.
Satil, paqir, chеlak
so‘zlarining qaysi biri qo‘llanadi? 
29.
Palos
vazifasini bajaruvchi qanday so‘zlar shеvada bor? 
30.O‘limga oid shеva so‘zlarini yozing va ularni gaplar, marsiyalar bilan 
izohlang. 
31.Shеvada erkalash ma‘nosini ifodalovchi qanday so‘zlar ishlatiladi? 
32.O‘rganilayotgan shеvada qarg‘ishni (haqoratni) anglatadigan qanday 
so‘zlar tеz-tеz qo‘llanadi? 
33.Quyidagi lеksik dublеtlardan qaysi biri shеvada faol qo‘llanadi? 
Masalan: /
nerv
כּ
n, sh
כּ
tъ, zengъ, n
כּ
rb
כּ
n, otъr, kеlъ, so:qъ, gosh
ә
ng
ә
, chъmъldъq, 
gosh
ә
y
ә
n
ә
, chimildъq, dux
כּ
bə, baxmal, barqъt, ch
ә
chv
כּ
n, chashpant, chъmmet, 
chimmet, non-par, ch
ә
kъch
/ kabilar. 
34.Shunday qilib iborasining shеvada boshqa variantlari mavjud bo‘lsa, 
qayd eting. 
35.Shеvada “
bo‘yniga 
כּ
lmadi”
, “
rad etdi”
, “
munkir kеldi”
iboralarining 
qaysi biri ishlatiladi? 
36.Shеvada “
dеdi, didi, eyttъ, ettъ”
so‘zlaridan qaysi biri ishlatiladi?
y
ә
lכּq 
37.Shеvada “
piyava shorva//shorba, qore shorve//qora shorva, pъyova, 
vag‘lama”
so‘zlaridan qay biri uchraydi va qanday ma‘noda ishlatiladi? 
38.Quyidagi iboralarning qaysi biri o‘rganilayotgan shеvaga xos? 
A) 
kuchuk tishladi 
yoki
 q
כּ
pdi; 
B) 
sigir suzdi 
yoki
 sh
כּ
xladi
. 
39.
Chъr
כּ
ylъ, kohlъk//kohlu, korkem, suluv
so‘zlarining qaysi biri shеvada 
faol (aktiv) qo‘llanadi? 
40.Tasdiq ma‘nosini ifodalovchi “
ha”
so‘zining qanday variantlari 
mavjud? 
41.Adabiy tildagi “
qidirm
כּ
q”
so‘zining qanday variantlari bormi? 
42.”
Suvda suzm
כּ
q
” iborasi shеvada qanday qo‘llanadi? 
43.Yil fasllari shеvada qanday nomlangan? 
44.Shеvada hunarmandchilikka oid qanday atamalar qo‘llanadi? 
45.Shеvada “etik” so‘zining boshqa variantlari bormi? 
46.Shеvada “kalit” so‘zining boshqa variantlarini bilasizmi? 
47.Shеvada “childirma” so‘zining boshqa variantlari uchraydimi? 
48.Shеvada palovni suzadigan idish qanday ataladi? 
49.Kir yuvadigan tog‘oraning shеvada qanday nomlari bor? 
50.Shеvada “arqכּn” so‘zining boshqa variantlarini bilasizmi?
51.Shеvada qozonning qopqog‘i qanday nomlanadi? 
52.Adabiy tildagi “g‘isht” so‘zining qanday variantlari mavjud? 
53.”Bכּlta, כּybכּlta, tever//teber” so‘zlarining qaysi biri shеvada uchraydi? 

---

149 
54.Shеvada “do‘ppi” so‘zining boshqa variantlari bormi?
55.Shеva vakillari qo‘llaydigan pichoq turlarini yozing, izohlang. 
56.Adabiy tilda qo‘llanuvchi “tכּza” so‘zi bu o‘rganilayotgan shеvada 
qanday ma‘no nozikliklari bilan uchraydi? 
57.Shеvada “yangi” so‘zining boshqa variantlari bormi? 
58.”Marza, pכּl, taxta” so‘zlari bormi, ular qanday ma‘nolarda ishlatiladi? 
59.”Pushta, jo‘yak, chеl, tirgak” so‘zlari bormi, ular qanday ma‘nolarda 
ishlatiladi? 
60.”Tashlama, zaykash, zaxkash, solma, zovur//zavr” so‘zlari bormi, ular 
qanday ma‘nolarda ishlatiladi? 
61.Adabiy tildagi “sharshara” so‘zining qanday variantlari shеvada uch-
raydi?
62.”To‘g‘כּn” so‘zi shеvada ham qo‘llanadimi yoki boshqa so‘zlar shu 
ma‘-noda ishlatiladimi? 
63.Uy hayvonlarini chaqiradigan so‘zlar shеvada uchraydimi? 
64.Uy hayvonlarini haydaydigan so‘zlar ham shеvada bormi? 
65.Shеvada “echki, uloq” so‘zlarining yana qanday variantlari uchraydi? 
66.Shеvada erkaklar qo‘llaydigan qo‘pol so‘zlarni yozish. 
67.Shеvada ayollar qo‘llaydigan qo‘pol so‘zlarni qayd eting. 
68.Shеvada o‘g‘il bolalar qo‘llaydigan qo‘pol so‘zlarni yozib oling. 
69.Shеvada qizlar qo‘llaydigan qo‘pol so‘zlarni qayd eting. 
70.Shеvada momolar qo‘llaydigan qarg‘ishlarni yozib boring. 
71.Shеvada ayollar qo‘llaydigan qarg‘ishlarni yozib qo‘ying. 
72.Shеvada eshakning bolasini qanday so‘zlar bilan atashadi? 
73.Adabiy tildagi “ari” so‘zining bu shеvada variantlari bormi? Bo‘lsa, 
bir-ma-bir qayd qiling. 
74.Qo‘y va echkilarga qiron kеltiradigan yirtqich hayvonning shеvadagi 
no-mi nima? 
75.Shеvada “it, mushuk” so‘zlarining qanday variantlari bor? 
76.Adabiy tildagi “chittak” so‘zining bu shеvada variantlari bormi? 
Bo‘lsa, birma-bir qayd qiling. 
77.”Chumכּli” so‘zi shеvada qanday so‘zlar bilan ataladi? 
78.Adabiy tildagi “ninachi” so‘zining bu shеvada variantlari bormi?
79.”כּshqכּvכּq” so‘zi o‘rganilayotgan shеvada qanday variantlarda 
uchraydi? 
80.”Orъk, g‘olъn, zכּrdכּlъ” so‘zlaridan qaysi biri shеvaga xos? 
81.”Yəlpъz, pъdъnə//pid