Liderlikka amaliy misollar va dunyo liderlari

Avtoritar raxbarlik uslubi.
Ustunliklari: raxbarlik jiddiy tashkil etilgan, javobgarlik bir taraflama urnatilgan, bu uslubda kuchli raxbar shaxslar uzlarini namoyon etishlari mumkin.
Kamchiliklari: tizim ratsional emas, raxbarda ishlar xaddan ortik malakali xodimlar xam karorlar kabul kilishda uz bilimlarini kullaydilar.
Avtokratik lider boshkaruvda avtoritar buladi. Duglas Mak Gregor avtokratik raxbarning xodimlarga nisbatan munosabatini «X» nazariyasi deb atadi.

1. 
   Odamlar ishlashni yoktirmaydilar, imkoni buldi deguncha ishdan kochishga xarakat kiladilar.
   
2. 
   Odamlarda xalollik yuk, ular ma’suliyatdan kochishga xarakat kilib, ustlaridan boshkarishlarini istaydilar.
   
3. 
   Odamlar kuprok ximoyalanganlikni istashadi.
   
4. 
   Odamlarni ishlatish uchun majburlash, nazorat va jazolash bilan kurkitish zarur.
   

Avtokrat uzining xodimlariga karor kabul kilish erkinligini bermaydi.
Raxbarlik uslublarini tasniflash uchun avtokratik va demokratik xususiyatlarini takkoslash kerak. «X» va «Y» nazariyalariga asosan yukori va past unumdorligi bulgan guruxlarning raxbarlari ishga karatilganligi («X» nazariyasi) va odamga karatilganligi («U» nazariyasi) buyicha tasniflangan.
Laykert liderlik uslubining turtta asosiy tizimini taklif etgan: ekspluatator-avtoritar, adolatli-avtoritar, konsultativ-demokratik va ishtirokka asoslangan.