Ldoshev, Q. Muftaydinov, V. Abdurahmonov

TAYANCH  IBORALAR:
«Geraklepolik  shohning  o‘z  o ‘g ‘liga  nasihatlari»  -  Qadimgi  Sharqda 
davlatni qanday boshqarish bo‘yicha  qonun va qoidalar bayon qilingan, 
qadimiy yozma yodgorlik (er.  aw .  XXII  asr).  U nda davlatni boshqarish 
san’ati, boshqaruv apparati faoliyati va uni samarali tashkil etish, aholining 
davlat bilan bo‘ladigan munosabatlari, boshqaruv ishiga qanday odamlarni 
jalb  etish  masalalari  yoritilgan.  Bu  asarda  ishlab  chiqaruvchilarning 
huquqlari, ular faoliyatini tartibga solish, davlat boshqaruvi xodimlarining 
xalq  b ilan   qan day   m u o m alad a  b o ‘lishi,  bu  ap p arat  xodim larini 
rag‘batlantirish  kabi  qoidalar  o ‘z  ifodasini  topgan.
Artxashastra- bu Hindistonda yaratilgan iqtisodiyot ilmining ilk asaridir. 
Asaming nom i ham  iqtisodiyot tushunchasi bilan bog'liq, ya’ni  «artxa»- 
foyda, moddiy manfaat, «shastra»  esa ilm,  ilmiy asar m a’nosini anglatadi. 
A sarda-butun  aholi  4  ta  kastaga  (tabaqaga)  bo‘linadi:  braxmanlar, 
kshatriylar,  vayshiylar  va  shudralar.  U nda  yozilishicha,  iqtisodiyotning 
rivoji kastalaming o ‘z qonunlari asosida yashashlari va ishlashlariga bog‘liq; 
podshohning vazifasi kastalaming aralashib ketishlariga yo‘l qo'ymaslikdir. 
U nda  qullar  sotilishi  va  sotib  olish  mumkinligi  ko'rsatilib,  ular  ham 
xususiy mulk egasi b o ‘lishi  mumkin,  deyiladi;  savdo  haqida,  savdoning 
xo‘jalik yuritishning asosiy shakli  ekanligi,  davlatni boyishiga savdoning 
rivoj  topishi  ta ’sir  etishi,  savdo  foydasi  haqidagi  fikrlar  bayon  etiladi.